İran’ın balistik füze ve teknoloji transferlerine yönelik Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının 18 Ekim’de sona ermesi beklenirken, İngiltere, Fransa ve Almanya, Avrupa Birliği (AB) Dış Bağlantılar Yüksek Temsilcisi ve Kurul Lider Yardımcısı Josep Borrell’e gönderdikleri ortak mektupta, balistik füze yaptırımlarını sürdürmeye devam edeceklerini tabir etti.
Borrell yaptığı yazılı açıklamada, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan İran’ın nükleer muahedeye dair sorumlulukları hakkında telaşları kaydeden bir mektup aldığını belirterek, “Bugün Fransa, Almanya ve İngiltere Dışişleri Bakanlarından Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı’nın (JCPOA) uygulanmasına ait bir mektup aldım. İran’ın muahede kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmediğine dair telaşlarını kaydettiklerini ve 14 Ocak 2020 tarihli beyanımda da belirtildiği üzere bu mevzuyu JCPOA Uyuşmazlık Tahlil Sistemi kapsamında Ortak Kurula havale ettiklerini hatırlatıyorlar. Dışişleri Bakanları, İran’ın 2019’dan bu yana mutabakat koşullarına uymadığını belirtiyor ve bu durumun nükleer mutabakatın Uyuşmazlık Tahlil Düzeneği aracılığıyla çözülmediğini düşünüyor. 18 Ekim 2023 itibariyle daha fazla yaptırımın kaldırılmasına ait adımları atmama niyetlerini tabir ediyorlar’’ tabirlerini kullandı.
İran Nükleer mutabakatında koordinatör rolü üstlenen AB ismine mektubu mutabakatın öbür taraflarına ulaştırdığını belirten Borrell, muahedeye dönülmesi için ağır uğraş harcamaya devam edeceğinin altını çizdi.
Borrell, “Talep edildiği üzere mektubu başka JCPOA’nın iştirakçilerine, yani Çin, İran ve Rusya’ya dağıttım. Koordinatör olarak ileriye dönük süreçte tüm JCPOA iştirakçilerine danışacağım. Büsbütün kararlılığımı sürdürüyorum ve JCPOA’nın onarımı ve muahedenin tam olarak uygulanmasının yine başlatılması için çalışmak için hiçbir efordan kaçınmayacağım’’ dedi.
BM YAPTIRIMLARI
BM yaptırımlarının sona ermesi halinde, İran’ın nükleer silah taşıma kapasitesine sahip olacak formda tasarlanmış balistik füze araştırma, geliştirme ve üretimi üzerindeki kısıtlamalar ve İran’ın 300 kilometre yahut daha fazla menzile sahip füze ve insansız hava araçları da dahil olmak üzere füzeyle ilgili teknolojilerin ithalat ve ihracatı üzerindeki ambargo sona erecek.
MÜZAKERELER
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran ortasında 2015 yılında “Kapsamlı Ortak Hareket Planı” ismi verilen ve İran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren mutabakat imzalanmıştı. Eski ABD Lideri Donald Trump 2018 yılında tek taraflı olarak mutabakattan çekilmiş, İran idaresi de nükleer faaliyetlerini muahede öncesine döndürmüştü. Bunun üzerine ABD idaresi, İran’ı ağır ekonomik yaptırımlarla maksat almıştı.
Nükleer mutabakata dönüş için Avusturya’nın başşehri Viyana’da Nisan 2021’de İran, Fransa, Rusya, Çin, İngiltere ve Almanya ortasında müzakerelere başlanmıştı. ABD Lideri Joe Biden’ın Kasım 2021’de vazifeye başlamasıyla ABD’nin de muahedeye dönmesi için görüşmeler yürütülüyordu. Avrupa Birliği (AB) ile İran ortasında JCPOA’nın yine canlandırılması hakkındaki görüşmeler, geçtiğimiz sene ağustos ayında ABD heyeti direkt katılmasa da Avusturya’nın başşehri Viyana’da başlamıştı.
Yorumlar kapalı.