Tayland’da orduya rağmen seçim heyecanı: En eski partiden seks oyuncaklarını yasallaştırma vaadi

Tayland’ın ağır mahpus cezası almadan kelam söylenemeyen hükümdarı ve 1932’den beri başarısız olanlar bir yana 13 başarılı darbe düzenlemiş ordusuna karşın siyaset aşkı dinmiyor. Güneydoğu Asya’nın ikinci büyük iktisadında 14 Mayıs’ta düzenlenecek genel seçimler için yarışanlar ve verilen kelamlar içinde yok yok.

Bu seçimler, 2020-2021’de monarşide ıslahat yapılması dahil daha evvel gibisi görülmemiş talepler içeren demokrasi yanlısı büyük protestolardan sonra birinci sefer sandığa gidilmesi açısından kıymetli.

Asker onayı olmadan başbakan olunamıyor

2019’dan beri kağıt üzerinde parlamenter anayasal monarşi olan Tayland, pratikte anayasayla sağlanan yapısal avantajlar nedeniyle kraliyet-ordu ittifakının denetimi altında. Bir adayın başbakan olabilmesi için parlamentonun alt kanadı meclise seçilen 500 milletvekilinin çoğunluğunun yanısıra ordunun atadığı 250 senatörün takviyesini kazanması gerekiyor.

Şinavatra hanedanlığı popülerliğinden bir şey kaybetmedi

Bu mahzurların bile siyaset tutkusunu dindiremediği Tayland’da anketler, halk oyu bakımından birinci olarak kaç askeri darbe görmüş geçirmiş sürgündeki eski milyarder başbakan Taksin Şinavatra’nın 3. kere kurulmuş partisi Pheu Thai’yi (Taylılar İçin) gösteriyor.

Hem Taksin’in hem de onun kız kardeşi Yingluck’un 2006 and 2014’te askeri darbeyle iktidardan gönderilmesine karşın, Pheu Thai’nin açıkladığı üç başbakan adayı ortasında Taksin’in kızı Paetongtarn Şinavatra da var.

Halkın favori başbakan adayını şimdi 36 yaşındaki Paetongtarn olarak gösteren anketlere nazaran Pheu Thai’nin akabinde ikinci parti olarak, tekrar Taksin temaslı genç işinsanı Pita Limjaroenrat’ın liderliğindeki İleri Hareket geliyor.

‘Seks turizmiyle’ anılmasına rağmen

Seçim süreci, kraliyet ile ordu dayanaklı yaşlı muhafazakar iktidar ile reformcu ve ilerici görünümlü genç muhalefet ortasında kapışma olarak şekilleniyor. Bu ortada darbeciler tarafından pabucu dama atılan en eski parti Prachathipat (Demokrat) kendine çıkış yolu arıyor.

Kraliyetçi olarak kurulan, toplumsal olarak muhafazakar, ekonomik olarak piyasacı Demokrat Parti, seks oyuncaklarını yasallaştırma vaadiyle seçmenleri etkileme uğraşında.

Ucunda 3 yıl mahpus yahut 1800 ABD doları para cezası var

Güneydoğu Asya’nın cinsel özgürlükler açısından en rahat ülkesi olma şöhretine karşın, Budist Tayland’da vibratör, dildo ve öteki mahrem aygıtlar yasadışı ve bunların satışı, 3 yıl mahpus yahut 1800 ABD doları para cezasına çarptırılabilecek bir cürüm.

‘Seks oyuncakları faydalı, çünkü’

Demokrat Parti’nin bayan sözcüsü Ratchada Thanadirek ise bu hafta 18 yaş ve üstü bireyler için seks oyuncaklarını yasallaştırma projesini açıklarken, “Seks oyuncakları faydalıdır, zira fuhuş, cinsel libido uyumsuzluğu nedeniyle boşanma ve seksle ilgili cürümlerde azalmaya yol açabilir” dedi.

‘Kaçak seks oyuncakları inançlı değil’

‘Hükümetin erotik uyarıcıların yasal ithalatından vergi toplama fırsatını da kaçırdığını’ söyleyen Ratchada, ‘yasadışı ithal edilen seks oyuncaklarının kalite denetiminden geçirilmediği ve kimilerinin kısa devre yaparak güvenlik problemlerine neden olduğuna’ dikkat çekti.

Halk dayanağı yüzde 10’un altında

Demokrat Parti, sonuncusu 2008-11 ortasında olmak üzere bugüne dek dört başbakan çıkardı.

Ancak 2014’te ordunun idareye el koymasıyla cunta başkanı olan Prayut Çan-oça’nın başbakan seçildiği tartışmalı 2019 seçimlerinde popülaritesi çöken Demokrat Parti, geçen yıl 14 bayanın eski Genel Lider Yardımcısı Prinn Panitchpakdi hakkında kabahat duyurusunda bulunduğu bir seks skandalına karıştı.

Son anketlerde partiye halk takviyesi yüzde 10’un epey altında gözüktü.

Sağlık Bakanı esrarın yasallaştırılmasını oya tahvil çabasında

Bu curcuna içinde öne çıkmaya çalışan bir öteki isim de Tayland’da esrarın yasallaştırılmasında değerli rol oynayan Sağlık Bakanı Anutin Charnvirakul.

Esrar ıslahatı sayesinde sandıktan muhtemel koalisyon hükümetinin anahtarını elinde tutan kişi olarak çıkmayı uman Charnvirakul, partisi Bhumjaithai’nin (Tay Gururu) sandalye sayısını üç haneye çıkararak gelecek hükümetin modülü olacağından emin.

Y Nesli ve Z Kuşağı’ndan seçmenler, Tayland’ın 52 milyon seçmeninin yaklaşık yüzde 41’ini temsil ediyor.