Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Genel Jeoloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Kaan Şevki Kavak, Kahramanmaraş merkezli 2 büyük sarsıntının akabinde Malatya-Ovacık civarında kırılmamış faylar olduğuna dikkati çekti. Kavak, “Özellikle Malatya’dan Ovacık’a yanlışsız giden ve Malatya fayını da içine alan Malatya-Ovacık fayları dikkat edilmesi gereken yerlerdir. Bu bölgede yaşayan ve sarsıntıdan ötürü konutlarını terk eden insanların meskenlerine geri dönmeleri üzere bir gerçek var. Tekrar can kayıplarının yaşanmaması için çok dikkat edilmeli” dedi.
SCÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Genel Jeoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Kaan Şevki Kavak, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin, 1939 sarsıntısından sonra ikinci büyük sarsıntılar olduğunu belirterek Malatya’dan kuzeye yanlışsız hala kırılmamış faylar bulunduğunu, Malatya civarında ağırlaşan sismisite varlığı olduğunu hatırlattı. Japonya’daki zelzelelere kıyasla Türkiye’deki zelzelelerin daha yüzeyde olmasının kıta üzerinde yer almasından kaynaklandığına vurgu yapan Prof. Dr. Kavak, “Ülkemiz dünya ölçeğinde kıtasal manada büyük gerilmelerin tesirinde. Bilhassa üzerinde yaşadığımız kıtaların dinamik olması, birbirleriyle etkileşim halinde bulunması ve bunun sonucunda da ülke sonları içerisinde çok büyük kıymete sahip 2 başka fay zonunun ülkemizi etkilemiş olması nedeniyle büyük bir sarsıntı yaşadık. Ülkenin şanssızlığı 2 büyük sarsıntının arka arda meydana gelmesi. Her ne kadar 2 sarsıntı de başka sistem olarak görülse de 2’sinin de birbirine bağlı sistem olduğunu birçok yer bilimci arkadaşlarımız da belirtti. Ülkemizi etkileyen Doğu Anadolu fay zonu ve onun devamındaki Meyyit Deniz fay zonu bu 2 sarsıntıdaki temel gerilmeyi oluşturan ana kırık zonlar. Birincisi 7.8 ikincisi ise 7.6 civarında büyüklüğe sahip ve bunların sonuçlarını daima birlikte makûs bir halde yaşadık. Birçok yer bilimci şu anda alanda incelemelere devam ediyor” diye konuştu.
“Fayların tansiyonu arttı, kırılmamış faylar var”
Doğu Anadolu ve Meyyit Deniz fay zonu ortasında kalan bölgedeki yerleşim yerlerinin de şu anda ülkenin canlı fay haritasında yer alan kimi faylar tarafından etkilenebileceğini belirten Kavak, “Coulomb gerilim modeliyle ilgili çalışmalar ve radar imgelerinden alınan birtakım çalışmaları söyleyebiliriz. Bu 2 zelzelenin sonucunda gerilim alanları, dikkat edilecek birtakım bölgeler olduğunu bize söylemekte. Bilhassa Coulomb gerilim modeliyle tahlil yapan yurt içi ve yurt dışındaki araştırmacılar birtakım faylar üzerinde tansiyonların arttığını ve dikkatli olunması gerektiğini açıklıyorlar. Bilhassa Malatya civarında ağırlaşan sismik bir tesir var. 3-4 gün evvel Malatya’da da olağan artçı zelzelelerin üzerinde bir artçı zelzeleyle kent içinde birtakım yıkımlar oldu. Bölgedeki sismisiteye baktığınız vakit Malatya’dan Elazığ’a hakikat odak dağılımı görüyoruz. Bu odakların dağılımı küçük sarsıntıların ve artçıların dağılımı bir manada bölgede de yeni sismik dertli alanlar olabileceğini gösteriyor. Ayrıyeten Malatya ve civarını etkileyebilecek öbür bir fay ise Malatya fayı. 200 kilometrelik bir fay. Bu faylar hem güneydeki Doğu Anadolu hem de kuzeydeki Kuzey Anadolu faylarını birbiri ile bağlayabilen sistemler. Bilhassa Doğu Anadolu fayının birinci kırıldığı Kırıkhan ve Kahramanmaraş ortasındaki kısmından sonra bir de Hatay sarsıntısı olmuştu. Orada da Meyyit Deniz fay zonunun bir kısmı kırılmış oldu ve bir manada kuzeye hakikat, şimdi daha kırılmayan kısımların olduğunu gördük” dedi.
“Durum önemli, meskenlere geri dönmeyin”
Özellikle Malatya ve Ovacık’a dikkat çeken Prof. Dr. Kavak, “Ovacık’a yanlışsız giden ve Malatya fayını da içerisine alan Malatya-Ovacık fayları dikkat edilmesi gereken yerlerdir. Bu bölgede yaşayan ve zelzeleden ötürü meskenlerini terk eden insanların konutlarına geri dönmeleri üzere bir gerçek var. Yeni can kayıplarının yaşanmaması için çok dikkat edilmeli. Ülkenin büyük bir kısmı sismik aktifliklerin bulunduğu bölgeler üzerinde yer alıyor. İstanbul ve civarını etkileyebilecek zelzelenin son sarsıntıyla oradaki kurum ve insanları nasıl harekete geçirdiğini biliyoruz. Her taraftan çok önemli bir durum. Yaşadığımız kentlerde sarsıntı ve tesirlerinden kendimizi korumak için şuurlu olmamız gerekiyor. Kentimizi ve bölgemizi etkileyebilecek etkin fayların en azından neler olabileceğini ve bunların sismik tesirlerinin geçmişte ne olduğunu bilmek gerekir. Bilhassa zelzelenin etkileyebileceği, sağlam olamayan yer üzerinde yaşayan bina sahiplerinin de denetimlerini yaptırması gerekir” diye konuştu.
“11 bine yakın artçı oldu”
Bölgedeki sarsıntıların devam ettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Kavak, “Sismik aktifliğin bu kadar büyük ve geniş bir alanda 1 yahut 2 yıl sürmesi ile ilgili genel bir kanı var. Daha evvelce 4.0- 4.5 üzeri sarsıntıların değer taşıdığına rastlayabiliyorduk lakin artık 11 bine yakın bir artçı sarsıntı olduğunu AFAD yetkililerinden yahut dünyadaki öbür sismik merkezlerden alabiliyoruz. Yüzeye yakın kesitlerde, Türkiye civarındaki zelzelelerin yerleşim yerlerindeki merkezleri etkileyebileceği ve yerleşim merkezlerindeki yapı stokunun düşünceli olması nedeniyle dikkat edilmesi gerekiyor” dedi.
TIKLAYIN – Deprembilimci Prof. Dr. Naci Görür, 5 vilayet için uyardı!
Yorumlar kapalı.