Türk Kolon ve Rektum Cerrahi Derneği İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Ayhan Kuzu, genç yaşta kalın bağırsak kanseri görülme oranının yüzde 20 ve üzerinde arttığını belirterek, “En değerli faktörlerden birisi genç nüfusun yeme sistemi, yeme biçimi değişti, liften az besinler yemeye, paketlenmiş, fast-food eserleri ise çok derecede tüketmeye başladılar” dedi.
Kuzu, Dünya Kalın Bağırsak Kanseri (Kolorektal Kanser) Farkındalık ayı münasebetiyle Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi’nde düzenlenen toplantı öncesi basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Kuzu, bu kanser çeşidinin, dünya genelinde hem bayanlar hem de erkeklerde üçüncü sıklıkta görüldüğünü, hastanedeki vefat oranlarında ise ikinci sıklığa yükseldiğini söyledi.
Prof. Dr. Kuzu, “50 yaş altında kolorektal kanser görülmesine ‘genç yaşta kolorektal kanser’ deniyor. Olağanda kalın bağırsak kanseri, yüzde 80-90 oranda 50 yaşından sonra görülür. Ama son 30 yılda 50 yaş altında görülen kalın bağırsak kanseri oranında yüzde 20 ve üzerinde artış oldu.
Sağlık Bakanlığı istatistiklerinde 50 yaş üzerinde görülen kalın bağırsak kanseri oranları giderek azalma gösteriyor. Ancak 50 yaş altındaki kanserlerde de artış görülüyor, bu ülkemizde de bu türlü. Tüm yaş kümelerinde bayanlar ve erkeklerde kalın bağırsak kanseri üçüncü sıklıkta görülürken 50 yaş altındaki sıralamada ikinci sıraya yükseliyor” bilgisini paylaştı.
Hastaların yüzde 70’i ileri evrede doktora başvuruyor
ABD’de yapılan bir çalışmaya nazaran, 1950 doğumlu bireylerde kolorektal kanser görülme oranı 1 kabul edildiğinde 1990 doğumlu olanlarda kalın bağırsak kanseri görülme oranının yaklaşık 2 kat, rektum kanserinin ise 4 kat artış gösterdiğini aktaran Kuzu, genç yaştaki kalın bağırsak kanseri hastalarının yüzde 90’ının, muhakkak şikayetlerini görmezden gelerek daha evvel hastaneye başvurmadığını belirtti.
Hastaların yaklaşık yüzde 70’inin doktora başvurduğunda ileri evre kalın bağırsak kanseri tanısı aldığını vurgulayan Kuzu, kalın bağırsak kanseri açısından ailede bu kanser çeşidi ve polipi olmasının kıymetli bir risk ögesi olduğunu lisana getirdi.
Tip-2 diyabet, iltihabi bağırsak hastalığı üzere rahatsızlıkların da risk teşkil ettiğini aktaran Kuzu, bu durumdaki şahısların kolonoskopi üzere taramalarını daha erken yaşta yaptırması gerektiğini söyledi.
“Aşırı kilolardan kurtulun”
Prof. Dr. Kuzu, öteki kanser tiplerinin tersine kalın bağırsak kanseri riskini önleyebilecek etkenlerin bulunduğuna dikkati çekerek, “Bunların başında çok kilolardan kurtulmak geliyor. Yapılan bir çalışmaya nazaran, beden kitle endeksine nazaran metrekareye 5 kilogramdan fazla kilo alınırsa kolorektal kanserin genç yaşta görülme oranı da artıyor” tabirlerini kullandı.
Düzenli idmanın, haftada en az 4 gün tempolu yürüyüşün, sigara, çok alkol tüketmemenin kalın bağırsak kanserinin önüne geçtiğinin altını çizen Kuzu, “Yediğimiz, içtiğimiz besinlere dikkat etmeliyiz. Devamlı kırmızı et, işlenmiş, paketli besinlerin tüketilmesi, düşük lifli besinlerin tercih edilmesi, kalın bağırsak kanseri riskini artırıyor. Ayrıyeten dünyadaki şeker tüketimi ülke başına olağandışı derecede arttı. Şeker tüketimi ve tatlandırıcılar metabolizmayı değiştirdikleri için kalın bağırsakta inflamasyon dediğimiz hasara neden oluyor. Bu hasar da kanserin başlangıcı açısından bir tetiklenmeye yol açıyor” diye konuştu.
“Kalın bağırsak kanseri önlenebilir”
Prof. Dr. Kuzu, bağırsaklarda bir kişinin beden tartısının yüzde 3’ü kadar canlı mikroorganizma bulunduğuna işaret ederek, “Bunların bir kısmı faydalı mikroorganizmalarken bir kısmı da ziyanlı. Yediğimiz, içtiğimiz, kullandığımız, tükettiğimiz her şey, antibiyotikler ya da öbür ilaçlar bağırsak florasını değiştiriyor. Bu durum da kanserin gelişimini tetikleyebiliyor” dedi.
Kuzu, “Kalın bağırsak kanseri dışında diğer hiçbir kanser yok ki önlenebilsin. Göğüs, mide, troid, prostat kanseri erken tanınır. Ancak kalın bağırsak kanseri büsbütün güzel huylu poliplerden gelişiyor.
Polipin çıkma yılıyla kanserin oluşma yılı ortasında en az 3-5 yıllık uzun bir mühlet var. Hasebiyle risk kümesindeki bireyler tarama yaptırıp, varsa olan polipleri temizletirse yapılan çalışmalar kalın bağırsak kanseri gelişme oranını yüzde 53 azalttığını gösteriyor” dedi.
“Genç nüfusun yeme formu değişti”
Kalın bağırsak kanserinin erken evrede tam düzgünleşme ile tedavi edilebildiğini de aktaran Kuzu, “Türkiye’de tüm yaş kümelerinde kalın bağırsak kanserinde erken teşhis alan hasta oranı yüzde 10. Taramayı etkin yapan ülkelerde erken teşhis oranı yüzde 40.” bilgisini paylaştı.
Prof. Dr. Kuzu, kalın bağırsak kanseri taramalarının dışkıda bâtın kan testi, renkli kalın bağırsak sineması, sanal kolonoskopi ve kolonoskopi üzere usullerle yapılabildiğini, bilhassa aile hikayesi yahut şikayetleri olanların bu taramaları erken devirde yaptırması gerektiğini aktardı.
Basın mensuplarının, 50 yaş altında kalın bağırsak kanseri görülme oranının artma nedenlerine ait sorusu üzerine Kuzu, şunları kaydetti:
“Genç nüfus dışarda, paketli besinleri süratli bir formda tüketiyor, meskende yemek eskisi kadar yapılmıyor. En kıymetli faktörlerden birisi genç nüfusun yeme sistemi, yeme hali değişti, liften az besinler yemeye, paketlenmiş, fast-food eserleri ise çok derecede tüketmeye başladılar. Ayrıyeten çalışma hayatının da zorlukları nedeniyle tertipli antrenman yapamıyorlar, sigara tüketimi de ne yazık ki hala genç nüfusta yüksek oranda. Ayrıyeten gençlerin kalın bağırsak kanseri konusunda kesinlikle aile hikayesini araştırmaları, buna nazaran taramalarını erkene almaları gerekiyor“
Kuzu, ailede bir bireyde kalın bağırsak kanseri görülme yaşına nazaran, tarama yaşının ortalama 10 yıl geriye alınması gerektiğini kaydetti. (AA)
Yorumlar kapalı.