Melis: Gizem biliyor musun, 46 yaşıma geldim ancak hâlâ hayatta en zorlandığım şeylerden biri insanlara hudut koymak, ‘hayır’ demek. Ufak pratiklerle kendimi geliştirmeye çalıştım ancak belirli bir noktaya kadar gelebildim (gülüyor). Çocuklukta bu refleksi oturtmak çok kıymetli sanırım.
Gizem: Bence bu birçoğumuzun sorunu Melisçiğim. Arkadaşlarına ‘hayır’ demeyi öğrensen ailene demeyi beceremiyorsun mesela. Hayatta yakınlığı, bağları temel almadan herkesle ortana bir ara koyabilmek, hudut çekebilmek sanırım bizim kültürümüzde olmayan, öğrenmediğimiz bir şey. Kimse çocukken bunu öğretmiyor bize. Biz de öğrenmediğimiz bir şeyi çocuklarımıza aktarmakta zorlanıyoruz hasebiyle. Hatta yapanlara da hayret ediyoruz, birden fazla vakit ailesini önemsememekle yargılıyoruz.
Melis: Çok haklısın. Daha küçücükten “Öpsün teyze kızım, ne var. Çok ayıp”larla başladı öğrendiklerimiz, ona ayıp, buna ayıp diye diye kendi benlik hudutlarımızı fark edemedik bile. Allah’tan artık ebeveynler daha şuurlu. Uzman görüşü alıyor, çocuklarını anlamaya çalışıyorlar. Yayınevleri de çocuk kitaplarında bu üslup bahislere eğiliyor. Mesela geçenlerde sana da gösterdiğim, Küsurat Yayınları’ndan çıkan ‘Mars’tan Müsaade Aldın mı?’ diye bir kitap var. Bayıldım ben. Şeyma Cazip yazmış, Merve Özcan resimlemiş.
Gizem: Evet, sonları çocuklara gezegenler üzerinden anlatıyor, bayıldım ben de. Okuma sırasına aldım kitabı, bence Lorin’in hudut koymaya gereksinim duyduğu bir yaş dilimindeyiz.
Melis: Muhakkak, Lorin için tam vakti. Lakin benim akıllı prensesim bence zati sonlarını çok hoş koruyor şimdiden. Geçen gün çikolatasından bir modül aldım da bana nasıl halini koydu hemen!
Gizem: Birincisi, sen çocuğu en pahalı şeyiyle sınadın; ikincisi, Lorin sonları olarak doğdu zati, biz biraz esnetmeye çalıştık çocuğu. Latife bir yana, haklısın, üzücü değil hudut konusunda Lorin lakin sıkıntı arkadaş ve oyunsa ne yapması gerektiğini pek bilemiyor. Arkadaşı küssün istemiyor lakin o oyunu da oynamak istemiyor mesela. Yetişkinlere net hudutlar çizerken arkadaşlarında biraz daha tereddütte kalıyor ki, bu da yaşına nazaran olağandır diye düşünüyorum.
Melis: Deniz de Lorin üzere hudutları olan bir çocuk, biliyor musun! Israrla istemediği hiçbir şeyi yaptıramazsın. Bazen sinirlendiğimde “Benimle bu halde konuşamazsın anne” filan diyor. Bir yanım gıcık olurken bir yanım kızımla gurur duyuyor.
Gizem: Demek ki ileride Deniz Ablası üzere net olacak evladım, yaşasın.
Melis: Bizden daha yeterli olacaklar, öğrenecekler… Pekala, çocuklara kendi hudutlarını çizmeyi öğretmek için neler yapmak, nasıl davranmak gerekir?
Gizem: Bence birinci olarak bu kitabı çocuklarla birlikte birkaç kez okumalı. Zira çocuklara çok net tabir ediyor mevzuyu kıssanın içinde. Ailelerin diğer yapabileceklerini de Moodist Hastanesi’nden psikolog Gamze Gülsoy’a sordum. Bak neler anlattı…
‘Akran zorbalığına maruz kalabilir’
*Çocuklara ‘hayır’ demeyi öğretebilmek için ebeveynlerin de çocuklarına ‘hayır’ diyebilmesi kıymetli. Şefkatle, dengeli bir halde çocuğa ‘hayır’ diyebilmek ebeveynin model olmasını sağlar.
*Evde ebeveynlerin çocuklarına ‘hayır’ deme hakkını tanıması onların sınır koyabilme becerisini geliştirir. Konutta ‘hayır’ diyemeyen bir çocuğun ya da gencin, dışarıda arkadaşlarına ‘hayır’ diyebilmesi mümkün olmaz.
*Ev içinde muhakkak sonların olması, meskende yaşayan her bireyin özel bir alana sahip olduğunun bilinmesi çocuğun konut dışı ortamlarda da bu hakkının olduğunu bilmesine fayda sağlar.
*Sınır koyduğu için dışlanacağından tasa eden çocuğun, en başta bu hissine odaklanmak gerekir. “Arkadaşlarından uzaklaşmak istemediğini fark ediyorum. Anladığım kadarıyla yalnız kalmak seni endişelendiriyor, senin için ne yapabilirim” demek çocuk için rahatlatıcı olur ve anlaşıldığını, ebeveyni tarafından görüldüğünü hisseder. “Onların söylediklerini boş ver, takma, konuşmazlarsa konuşmasınlar” üzere kelamlar çocuğun anlaşılmamış hissetmesine neden olabilir.
*Çocuğunuzla ‘hayır’ dediğinde sevilmeyeceği, kabul görmeyeceği tarafında bir telaşı olmamasının, arkadaşlıkların tüm hudutlara karşın devam etmesinin değeri hakkında konuşabilirsiniz. Durumu takip etmek kıymetlidir.
*Dışlanması konusu akran zorbalığına maruz kalmasına gidecek bir duruma evrilebilir. Bu bahiste âlâ bir gözlemci olmalı ve gereksinim halinde çocuktan müsaade alarak okulla irtibata geçmelisiniz. Rehberlik servislerinde vazife yapan ruhsal danışmanlar tahlil için yararlı bir roldedir.
HAYDİ GİDELİM
Eğitici ve öğretici
‘Mini Küçük Bir Kuş Müzikali’ çocukları interaktif bir halde hem eğlendirip hem de düşündürmeyi hedefliyor. Kahramanımız Minik Kuş oyunun içinde çocuklara ebeveynlerinden habersiz hareket etmemeleri gerektiğini, duyu organlarımızı ve kıymetlerini, haftanın günlerini, özür dilemenin kıymetini öğretiyor. Hüseyin Öztürk de eğitici ve öğretici çocuk müzikleriyle cümbüşün dozunu arttırıyor.
Yer: İstanbul Torium Sahne
Tarih: 25 Mart
Saat: 13.00-15.00
Yaş: 2+
İletişim: (0212) 699 90 40
Ücret: 100 lira
Sürprizlerle dolu
‘Niloya Renkli Balıklar Müzikali’ Türkiye turnesi kapsamında Ankaralı çocuklarla buluşuyor. Eğlenceli müzikleri ve özel dekoruyla çocuklara sürprizlerle dolu maceralar vaat eden müzikalde çocuklar çok eğlenecek.
Yer: Ankara, Antares Sanat Merkezi Tiyatrosu
Tarih: 25 Mart
Saat: 14.00
Yaş: 2+
İletişim: (0312) 322 13 16
Ücret: 112 lira
Hem çocuklara hem yetişkinlere
Sihirbaz Erol çocuklarla Çorum Devlet Tiyatrosu sahnesinde buluşuyor. Hem çocukları hem de yetişkinleri şaşkına çeviren illüzyon gösterisi ailelere sevinçli vakit geçirtecek.
Yer: Çorum Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Tarih: 26 Mart
Saat: 14.00-16.00
Yaş: 2-8
İletişim: (0364) 213 33 43
Ücret: 60 lira
Yorumlar kapalı.