Sibel Yükler
Konut kredisi çekerek yıllara yayılacak taksitlerle aldıkları konutları bir gecede kaybeden binlerce depremzede, bir yandan kalan kredi borçlarını nasıl ödeyeceklerinin tasası yaşıyor. Metrekare başına sigorta ödemesi yapılacağı söylenen depremzedelere nazaran, konutların yeni pahasının hayli altında olan bu parayla fakat borçlar ödenebilecek.
Maraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarından sonra çadırkentlerde ömrü sürdüren ya da diğer kentlere göç edip yüksek kira gelirleri ve işsizlikle karşı karşıya kalan depremzedeler ekonomik zorluk yaşıyor.
Kimi yeni borca girdiği meskenini, kimi yıllarının birikimini tek gecede kaybetti. Enkaza dönüşmeyen binlerce konutun büyük kısmı birinci haftalarda ağır hasarlı, geri kalanları ise orta hasarlı olarak kayda alındı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise 9 Mart’ta yaptığı açıklamada, incelemesi tamamlanan 1 milyon 700 bin binadan 653 bin konutun acil yıkılacak, ağır hasarlı, yıkık yahut orta hasarlı durumda olduğunu, orta hasarlı binaların da artık ağır hasarlı statüye koyulduğunu duyurdu.
Banka kredileri nasıl ödenecek?
Devlet konut çalışmalarına başladıklarını duyursa da konutundan olan depremzedeleri çıkmaza sürükleyen mevzuların başında konut kredisi ve zelzele sigortasından yapılacak ödemelerin ölçüsü geliyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) açıklamasına nazaran, sarsıntıların etkilediği 10 vilayetteki banka müşterilerinin kredi ödemeleri 6 ay ertelendi.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yapılan açıklamada ise 6 Mart tarihi prestijiyle 326 bin 895 ihbar ulaştı ve 2 milyar 51 milyon liranın üzerinde hasar ödemesi yapıldı.
Ekonomik zorlukla burun buruna olan depremzedeler için yeni konut, yeni iş ve yeni bir hayat uzun bir süreç istiyor.
DASK, metrekare başına ne kadar ödeyecek?
T24’e konuşan Kahramanmaraş’taki depremzedeler, kredi ödemeleri için 6 aylık erteleme mühletini kâfi bulmadıklarını lakin bankaların da sonraki devirde ne yapılacağına dair bir bilgi vermediğini belirtti.
Hasar başvurusu için DASK’tan randevu almaya başlayan depremzedelere, bilgi aldıkları sigorta şirketlerinden ise poliçede belirtilmiş limitlere nazaran tapudaki metrekare başına 3 bin ila 3 bin 300 lira ortasında değişen teminat ödemesi yapılacağı söylendi.
DASK’tan yapılacak ödemelerin meskenlerin sarsıntıdan evvelki kıymetini karşılamayacağını belirten depremzedeler, emlak piyasasının geldiği noktada yeni bir konut almanın da mümkün olmadığını söyledi.
Depremden evvel 1,5 milyona satılan konuta ödenecek para 400 bin
T24’e konuşan Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi Yunus Emre Mahallesinden bir depremzede, yaşadığı sitedeki meskeni alabilmek için 2018 yılında arsa halindeyken 50 bin liralık ön ödeme yaptı. 2019 yılından girdiği konut için ayrıyeten konut kredisi ve gereksinim kredisi dahil olmak üzere toplam 200 bin liralık banka kredisi çekti.
Ev sahibi olabilmek için 4 yılda toplamda 250 bin lira borçlanan depremzede, 33 ay daha kredi taksidi ödeyecek. Kestirimi sigorta ödemesine nazaran, 137 metrekarelik meskeni için bugün ödenecek fiyat ise yaklaşık 400 bin lirayı bulacak.
Ne yeni mesken alınabilir ne ziyanı karşılayabilir
Bu ödemeyle ne beş yıldaki ziyanını karşılayabileceğini ne de yeni mesken alabileceğini söyleyen depremzede, “Tapu üzerindeki metrekareye nazaran 3 bin küsur liralık bir ödeme yapılacağını söylediler. DASK’a randevu için başvurduk lakin şimdi inceleme yapmaya gelmediler. En son sarsıntıdan bir hafta evvel, bizim sitedeki bir konut 1 milyon 300 liraya satıldı.
Evi aldığımız vakit 250 bin liraya yakın bir ödeme yapmıştık, şu anki bedeli çok üzerinde. Eşya borcum bile daha yeni bitti. Ödenecek parayla krediyi kapatsam, geri kalanı konut almaya değil, eşya almaya bile yetmez” diye konuştu.
Ağır hasarlı kaydedilen bina, poliçede hâlâ ‘hasarsız’
15 yıl taksitle aldığı konutu iki yılda kaybetti
T24 konuşan bir diğer depremzede Mehmet Ercan ise Dulkadiroğlu ilçesi Yahya Kemal mahallesinde bulunan Seçkin Kent Sitesi’ndeki konutunu 2020 yılında aldı. Bankadan 15 yıl taksitle 190 bin lira banka kredisi çekti lakin meskenin pahası iki yılda 850 bin liraya çıktı. Ercan, zelzelenin akabinde sistemde ağır hasarlı olarak görülen 90 metrekarelik meskeni için başvurduğu DASK’ın şimdi inceleme yapmadığını söyledi.
Sigortadan gelecek para kredi borcuna gidecek
Dulkadiroğlu ilçesinden diğer bir depremzede Mehmet Topal da Yahya Kemal Mahallesindeki 9 katlı Albayrak apartmanında ailesiyle yaşıyordu. 2019 yılında yerleştikleri mesken için babasının ismine 96 ay taksitle 132 bin liralık kredi çekildi. Toplamda 8 yıl kredi ödeyecek Topal ailesi, DASK sigortası yaptıramadığını lakin bankanın her yıl muhakkak ölçüde sigorta parası olarak kesinti yaptığını söyledi.
Depremden evvel pahası 900 bin liraya çıkan Topal ailesinin meskenine orta hasarlı kaydı yapılarak yıklacağı söylendi. Mehmet Topal, şayet sigorta ödemesi yapılabilirse gelecek parayla babasının kredi borcunu kapatmak istediklerini belirtti.
Yorumlar kapalı.