Türk Kolon ve Rektum Cerrahi Derneği İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Ayhan Kuzu, genç yaşta kalın bağırsak kanseri görülme oranının yüzde 20 ve üzerinde arttığını belirterek “En kıymetli faktörlerden birisi genç nüfusun yeme tertibi, yeme biçimi değişti, liften az besinler yemeye, paketlenmiş, fast-food eserleri ise çok derecede tüketmeye başladılar.” dedi.
Prof. Dr. Kuzu, “50 yaş altında kolorektal kanser görülmesine ‘genç yaşta kolorektal kanser’ deniyor. Olağanda kalın bağırsak kanseri, yüzde 80-90 oranda 50 yaşından sonra görülür. Lakin son 30 yılda 50 yaş altında görülen kalın bağırsak kanseri oranında yüzde 20 ve üzerinde artış oldu. Sıhhat Bakanlığı istatistiklerinde 50 yaş üzerinde görülen kalın bağırsak kanseri oranları giderek azalma gösteriyor. Ama 50 yaş altındaki kanserlerde de artış görülüyor, bu ülkemizde de bu türlü. Tüm yaş kümelerinde bayanlar ve erkeklerde kalın bağırsak kanseri üçüncü sıklıkta görülürken 50 yaş altındaki sıralamada ikinci sıraya yükseliyor.” bilgisini paylaştı.
Hastaların yüzde 70’i ileri evrede doktora başvuruyor
ABD’de yapılan bir çalışmaya nazaran, 1950 doğumlu şahıslarda kolorektal kanser görülme oranı 1 kabul edildiğinde 1990 doğumlu olanlarda kalın bağırsak kanseri görülme oranının yaklaşık 2 kat, rektum kanserinin ise 4 kat artış gösterdiğini aktaran Kuzu, genç yaştaki kalın bağırsak kanseri hastalarının yüzde 90’ının, aşikâr şikayetlerini görmezden gelerek daha evvel hastaneye başvurmadığını belirtti.
Hastaların yaklaşık yüzde 70’inin doktora başvurduğunda ileri evre kalın bağırsak kanseri tanısı aldığını vurgulayan Kuzu, kalın bağırsak kanseri açısından ailede bu kanser çeşidi ve polipi olmasının değerli bir risk ögesi olduğunu lisana getirdi.
Tip-2 diyabet, iltihabi bağırsak hastalığı üzere rahatsızlıkların da risk teşkil ettiğini aktaran Kuzu, bu durumdaki bireylerin kolonoskopi üzere taramalarını daha erken yaşta yaptırması gerektiğini söyledi.
AŞIRI KİLOLARDAN KURTULUN
Prof. Dr. Kuzu, öbür kanser tiplerinin bilakis kalın bağırsak kanseri riskini önleyebilecek etkenlerin bulunduğuna dikkati çekerek, “Bunların başında çok kilolardan kurtulmak geliyor. Yapılan bir çalışmaya nazaran, beden kitle endeksine nazaran metrekareye 5 kilogramdan fazla kilo alınırsa kolorektal kanserin genç yaşta görülme oranı da artıyor.” sözlerini kullandı.
Düzenli antrenmanın, haftada en az 4 gün tempolu yürüyüşün, sigara, çok alkol tüketmemenin kalın bağırsak kanserinin önüne geçtiğinin altını çizen Kuzu, “Yediğimiz, içtiğimiz besinlere dikkat etmeliyiz. Devamlı kırmızı et, işlenmiş, paketli besinlerin tüketilmesi, düşük lifli besinlerin tercih edilmesi, kalın bağırsak kanseri riskini artırıyor. Ayrıyeten dünyadaki şeker tüketimi ülke başına olağandışı derecede arttı. Şeker tüketimi ve tatlandırıcılar metabolizmayı değiştirdikleri için kalın bağırsakta inflamasyon dediğimiz hasara neden oluyor. Bu hasar da kanserin başlangıcı açısından bir tetiklenmeye yol açıyor.” diye konuştu.
“Kalın bağırsak kanseri önlenebilir”
Prof. Dr. Kuzu, bağırsaklarda bir kişinin beden tartısının yüzde 3’ü kadar canlı mikroorganizma bulunduğuna işaret ederek, “Bunların bir kısmı faydalı mikroorganizmalarken bir kısmı da ziyanlı. Yediğimiz, içtiğimiz, kullandığımız, tükettiğimiz her şey, antibiyotikler ya da başka ilaçlar bağırsak florasını değiştiriyor. Bu durum da kanserin gelişimini tetikleyebiliyor.” dedi.
Kolorektal kanserden korunmak için bireylerin kesinlikle ailesinde bu kanser çeşidi yahut polip aldırma durumu olup olmadığını sorması gerektiğini belirten Kuzu, şikayetleri olanların da bunu ötelemeyerek kesinlikle doktora başvurması gerektiğini kaydetti.
Kuzu, “Kalın bağırsak kanseri dışında öbür hiçbir kanser yok ki önlenebilsin. Göğüs, mide, troid, prostat kanseri erken tanınır. Ama kalın bağırsak kanseri büsbütün düzgün huylu poliplerden gelişiyor. Polipin çıkma yılıyla kanserin oluşma yılı ortasında en az 3-5 yıllık uzun bir müddet var. Hasebiyle risk kümesindeki bireyler tarama yaptırıp, varsa olan polipleri temizletirse yapılan çalışmalar kalın bağırsak kanseri gelişme oranını yüzde 53 azalttığını gösteriyor.” dedi.
GENÇ NÜFUSUN YEME BİÇİMİ DEĞİŞTİ
Kalın bağırsak kanserinin erken evrede tam güzelleşme ile tedavi edilebildiğini de aktaran Kuzu, “Türkiye’de tüm yaş kümelerinde kalın bağırsak kanserinde erken teşhis alan hasta oranı yüzde 10. Taramayı etkin yapan ülkelerde erken teşhis oranı yüzde 40.” bilgisini paylaştı.
Prof. Dr. Kuzu, kalın bağırsak kanseri taramalarının dışkıda saklı kan testi, renkli kalın bağırsak sineması, sanal kolonoskopi ve kolonoskopi üzere prosedürlerle yapılabildiğini, bilhassa aile hikayesi yahut şikayetleri olanların bu taramaları erken devirde yaptırması gerektiğini aktardı.
Basın mensuplarının, 50 yaş altında kalın bağırsak kanseri görülme oranının artma nedenlerine ait sorusu üzerine Kuzu, şunları kaydetti:
“Genç nüfus dışarda, paketli besinleri süratli bir biçimde tüketiyor, meskende yemek eskisi kadar yapılmıyor. En değerli faktörlerden birisi genç nüfusun yeme nizamı, yeme biçimi değişti, liften az besinler yemeye, paketlenmiş, fast-food eserleri ise çok derecede tüketmeye başladılar. Ayrıyeten çalışma hayatının da zorlukları nedeniyle sistemli idman yapamıyorlar, sigara tüketimi de ne yazık ki hala genç nüfusta yüksek oranda. Ayrıyeten gençlerin kalın bağırsak kanseri konusunda kesinlikle aile hikayesini araştırmaları, buna nazaran taramalarını erkene almaları gerekiyor.”
Kuzu, ailede bir şahısta kalın bağırsak kanseri görülme yaşına nazaran, tarama yaşının ortalama 10 yıl geriye alınması gerektiğini kaydetti.
Yorumlar kapalı.