Türkiye zelzele felaketlerindeki can kayıpları açısından dünyanın dördüncü büyük ülkesi. Kahramanmaraş merkezli zelzelelerle tahminen de birinci sıraya çıkmış olabiliriz. 6 Şubat’taki zelzele hâlâ tüm acıları ile taptaze iken jeologlar mümkün bir Marmara- İstanbul zelzelesinin yaklaştığı ihtarında bulunuyor. Kandilli Rasathanesi Araştırma Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Aydınoğlu, “İstanbul’u büyük ölçekli sarsıntıya hazırlamada, lakin toplum tahliller sonuç verir” diyor. Aydınoğlu ile İstanbul sarsıntısını konuştuk.
- İstanbul için durum tam olarak ne? Ve acil ne yapılabilir?
7 büyüklüğünde bir zelzelede anında yıkılacak 14 bin, ağır hasar görecek 34 bin bina var. Ve işin berbatı bunların hangi binalar olduğu tam bilinmiyor. Zira binalar tek tek incelenebilmiş değil. Zira beşerler konutlarına girilmesini ve tespiti istemiyor. İBB’nin başlattığı pilot çalışma evvel Avcılar ve Silivri’de başlamıştı, sonra öteki bölgelerde. Ancak yüzde 30’u lakin müsaade verdi “ya berbat çıkarsa” kaygısıyla. Olağan artık Kahramanmaraş sarsıntısı sonrası beşerler işin vahametini anladılar ve “hızlı tespit yöntemine” müracaatlar süratle arttı. Bu âlâ bir usul, fakat bu defa de gelen talebe süratle cevap verecek kadar büyük takım yok. Biz bugüne kadar yüzlerce binlerce mühendisi bu sistem konusunda alıp eğitseydik, artık onları derhal mobilize ederdik, tahminen 50 bin 100 bin talebi karşılar ve akabinde çok çürük binaları kısa vakitte belirleyebilirdik. Hazırlığımızı hiçbir vakit yapmadık.
‘ÖN ÇALIŞMA YAPALIR’
- Burada hata lokal idarenin değil sanırım…
İstanbul’un zelzele sorunu muazzam büyük bir sorun. Bunu yalnız İstanbul Büyükşehir Belediyesi kaldıramaz, kaldırmamalı da… Türkiye’nin bütün imkânları seferber edilmeli. Merkezi hükümetin hem idari hem mali takviyesi verilmeli, birlikte çalışılmalı. Lakin maalesef bu hükümet o denli bir ayrımcılık güttü ki İstanbul aleyhine çalışmayı beceri sayıyorlar. Belediyeyi eleştirmek istemiyorum ellerinden geleni yaptılar. İstanbul’un bütün riskini hesaplamak çok uzun vakit alır. 6 ay, 1 yıl, 3 yıl ne yapılır diye soruyorsunuz. Valla bir şey yapılmaz fakat bu tıp ön çalışmalar yapılır…
- Farklı yapılabilecek bir şeyler yok mu?
“Ben olsam ne yaparım?” diye baktığımda şunu söyleyebilirim. Muhakkak bölgeleri incelerim, örneğin Bağcılar. Çok katlı gecekondular, birden fazla kaçak, mühendislik hizmeti almamış binalar. İmar affı denen ucubeden ötürü 10 binlerce bina af edilmiştir. Ben olsam, girerim oradan başlarım; çok küresel bir tahlil yapıp binaları yıkıp girerim. Tahminen kurunun yanında yaş da yanar, lakin öteki dermanımız yok. Bu toplu tahlil. Tekil tahlilde ya binanı güçlendirirsin ya da yıkıp tekrar yaparsın mülkiyet hakları vs. bakımından en kolay tahlil bu. Fakat kimi durumda çok daha gerekli olabilen toplu tahlil. O bölgelerde önemli altyapı sıkıntımız da var, daracık sokaklar kimi yere itfaiye bile giremiyor, bir büyük ada ya da birkaç adayı bir ortaya getirip kent planlaması yaparak ve kent plancılarını da devreye sokarak orada kentsel tasarım oluşturmak. Bu yapılabilir…
‘RANT BİRİNCİ ÖNCELİK’
- Fikirtepe’de yapılan bu muydu?
Sanmıyorum. Orada rant birinci öncelikti. Benim burada bahsettiğim kent plancılarını evvelce devreye girmesiyle parkları ile toplumsal tesisleri ile altyapısı ile yolları, meydanları ile oluşturacak bir etrafta güçlü binalar yapılması. Bunlar yapılabilir, yapılmayacak şeyler değil lakin hak sahipliği açısından yasal sorunları var. Bunları çözmek lazım. Buna teşebbüs edilmiyor. Zira sıkıntı. Ben tekil tahlille sarsıntı meselesiyle başa çıkacağımızı sanmıyorum.
- Finansman sıkıntısı nasıl olacak?
Benim kanaatim şu: Âlâ bir proje sunarsanız Dünya Bankası üzere kuruluşlar bunu takviyeler. Türkiye’nin bir sorunu da âlâ bir proje hazırlamıyor olması. Bizim büyük zaaflarımızdan biri. Biz gereksinimimizi ortaya koyamıyor ve tahlil için güzel proje yapamıyoruz. Bizim için yabancılar yapıyor bunu
- Arsa sorunu pekala?
Bir toplu tahlil alternatifinde birkaç adayı birleştirip boşaltıp yıkabilirsin. İnsanlara süreksiz konutlar yapmak gerek. Prefabrik inşaatlar devreye girebilir. Türkiye bu hususta gelişme kaydetti.
Kaynak: Cumhuriyet
Yorumlar kapalı.