Havaların ısınmasıyla birlikte park ve bahçe üzere açık alanlarda vakit geçirme sıklığının artması, kene hadiselerini da tetiklemeye başladı. Bu mevzuyla ilgili Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Açıcı ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Esra Tanyel açıklamalarda bulundu.
Veteriner Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Açıcı, Türkiye’de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsünü en çok taşıyan kene çeşidinin ‘Hyalomma Marginatum’ olduğunu belirterek KKKA virüsünü taşıyan bu kenenin en fazla Kelkit Havzası ve bu havzaya yakın kentlerde görüldüğüne dikkat çekti.
Kene cinslerinin hepsinin virüs taşımadığını belirten Prof. Dr. Mustafa Açıcı, “Yumuşak kene dediğimiz küme daha çok meskenlerde bulunuyor. Tropikal ve sıcak iklim bölgelerinde yaygın olarak görülen kene çeşitlerinin bir kısmı Türkiye’de görülüyor. Kimi viral enfeksiyonları taşıyan ‘Ixodıdae’ isimli kenelere, Türkiye’de epey fazla rastlanıyor. Kenelerin hepsi virüs taşımıyor fakat yapılan araştırmalar bize gösteriyor ki ‘Ixodıdae’ denilen sert ve yumuşak kene çeşidi enfeksiyona yol açabiliyor” dedi.
KKKA hastalığına rastlanma sıklığı daha fazla olan vilayetler: Gümüşhane, Tokat, Çorum, Zonguldak, Sivas, Yozgat, Karabük
Türkiye’de her bölgede kenenin görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Mustafa Açıcı, “Karadeniz Bölgesi’nde rutubet fazla olduğu için ‘Rhipicephalus’ denilen kene çeşidi yaygın olarak görülüyor. Sıcak ve kurak bölgelerde ise ‘Hyalomma’, ‘Dermacentor’ üzere kene tiplerine rastlıyoruz. Kene cinsleri, bölgenin rutubet durumuna nazaran değişim gösteriyor. Kimi kenelerin gelişimi için yüzde 80-90 nem yeterliyken, birtakım kene çeşitleri için yüzde 60 kâfi oluyor. Türkiye’de KKKA virüsünü en çok taşıyan kenenin ‘Hyalomma Marginatum’ isimli tipidir. Gümüşhane, Tokat, Çorum, Zonguldak, Sivas, Yozgat ve Karabük’te ‘Hyalomma Marginatum’ cinsi daha yaygın olduğundan KKKA hastalığına rastlanma sıklığı bu vilayetlerde daha fazla” diye konuştu.
Kenelerin en faal olduğu devrin yaz ayları olduğuna işaret eden Prof. Dr. Açıcı, “Bazı cinslerin de sonbahar – kış aylarında faal olduğu bir dönem var. Mesela, yaptığım bir çalışmada kış mevsiminde koyunların kulaklarının içinde ‘Rhipicephalus’ kenelerinin ‘nimf’lerine (ergine benzeyen kene) bol ölçüde rastladım. Keneler tabiatta başka hayvanlardan da kan emerek gelişimini devam ettiriyor ve sonrasında toprağa düşüp yumurtluyorlar. Böylece yeni kuşakları ortaya çıkıyor. Yumuşak ve kumlu topraklarda gizlenmeleri ve yumurtlamaları daha rahat olduğundan buralarda daha fazla kene bulunuyor. Münasebetiyle üremeleri daha da kolaylaşıyor. Kimi tipler ise ağaçlık alanları tercih ediyor zira çarçabuk kan emebilecekleri hayvanları bulabiliyorlar. Virüs taşımasa dahi bir kene, virüslü bir hayvanın kanını emerken enfekte olabiliyor. Bulaşan virüs, kene içerisinde ürüyor ve bu virüs tabiatta kenelerle yayılıyor” halinde konuştu.
‘Keneler gölge ve kokumuzu algılıyorlar’ —-
Doğayı seven beşerler için kenenin tehdit oluşturduğunu vurgulayan Açıcı, “Keneler gölgemizi ve yaydığımız karbondioksit kokusunu da algılayarak faal duruma geçiyorlar. Kimisi de otların yüzey kısmında bekliyor. Kenelerin ayak ucunda yastık gibisi bir oluşum bulunuyor ve rahatça deriye nüfuz edebiliyor. Bu yüzden kene üzerimizde yürürken farkında olmayabiliyoruz. Gerek çalışma esnasında gerek tabiatta epey tecrübem oldu. Bu türlü alanlara çıkıldığı vakit bilhassa kasık, göbek ve eklem bölgeleriyle birlikte tüm bedenimizi kesinlikle denetim etmemiz gerekiyor. Aksi takdirde istenmeyen sonuçlar doğabilir. Tutunma kelam konusu ise bir pens yardımıyla çok zorlamadan yavaşça keneyi çıkarmamız gerekiyor. Kesinkes dişli bir aletle çıkarmalıyız. Şayet bir sıhhat kuruluşuna yakınsanız oraya başvurmak daha gerçek olur” tabirlerini kullandı.
KKKA hastalığı geniş bir bölgede görülmeye başladı
2002 yılından itibaren KKKA hastalığının ağır olarak görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Esra Tanyel ise, “KKKA hastalığı geniş bir bölgede görülmeye başladı. Kelkit Havzası ve etraf vilayetler dışında da kenelere rastlandı. Yaz ve bahar aylarında; ateş, halsizlik, kas ağrısı, eklem ağrısı ve kanama üzere şikayetlerle başvuran hastalarda KKKA hastalığı ihtimalini kesinlikle düşünmemiz gerekiyor. Diş eti ve burun kanaması, iç kanama ve idrardan gelen kan üzere belirtiler biçiminde seyredebilir. Hadiselerimiz nisan ayında gelemeye başladı. Hastanemizde kene hadisesinden ötürü 4’üncü hastayı yatırdık. Ekim ve kasım aylarına kadar sürecin devam edeceğini düşünüyoruz. Birtakım bölgelerdeki hastanelerde kan temininde önemli badireler olduğundan hastalar bize gönderiliyor. Hastanemiz, ileri tetkik ve özel tedavi gerektiren hastalıklar için yüksek teknoloji içeren eğitim ve araştırma hizmetlerinin verilebileceği altyapıya sahip üst seviye (3. Basamak) olduğu için bölgedeki ağır hastalar buraya sevk ediliyor. Erken periyotta gelen hastalara ilaç tedavisine başlıyoruz. Kişinin durumu çok ağır değil ve ilaç yutabiliyorsa hap formunda kullandığımız bir ilaç tedavisi de var” açıklamasında bulundu.
‘Daha havalar ısınmadan bir kıpırdanma var’
Kenelerin çalılık ve kısa otlarda bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Esra Tanyel, ayrıyeten şunları söyledi:
Yorumlar kapalı.