Finlandiya NATO’ya katılmaya hazırlanıyor: ‘Arktik bölgesi mücadele alanı olacak’

23 Mart’ta TBMM Dış Siyaset Komisyonu’nun, Finlandiya‘nın NATO üyeliğine ait protokolü görüşüp kabul etmesinin ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu da Helsinki’nin ittifakta yer almasına onay veren kanun teklifini onayladı. Böylece Türkiye bu mevzuda ittifakın 30 üye ülkesinin sonuncusu olarak oy kullandı. 18 Mayıs 2022‘de NATO’ya katılmak için İsveç ile müracaatta bulunan Finlandiya’nın üyeliği, 27 Mart’ta Macaristan parlamentosu tarafından desteklenmişti. Ukrayna krizinden sonra NATO’nun kapısını çalan Finlandiya, birinci başta Türkiye’nin müracaatların değerlendirilme sürecini engellemesi ile NATO’ya katılamamış, fakat 29 Haziran 2022‘de Stockholm ve Helsinki’nin Türkiye’nin tüm tasalarını dikkate alan bir güvenlik muhtırasını Ankara ile imzalaması sonrası süreç hızlanmıştı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, TBMM’nin bu kararını, “Tüm NATO ailesini daha güçlü ve daha inançlı hale getirecek” biçiminde yorumlarken öteki yandan da amacının, Mayıs ayında Türkiye’de yapılacak olan seçimlerinden sonra ve ittifakın 11 Temmuz‘daki tepesinden evvel İsveç‘in NATO üyeliğini onaylamak olduğunu söyledi. Ayrıyeten Stoltenberg, Finlandiya’nın NATO’ya tam üyeliğinin de bir kaç gün içinde gerçekleşeceğini duyurdu. Pekala, Finlandiya’nın NATO’ya üyeliği bölgedeki güç istikrarına nasıl etkileyebilir, bundan sonraki süreçte neler olacak? Sputnik mevzuyu, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Terörizm ve Terörizmle Çaba Araştırmaları Merkezi Lideri Emekli Kurmay Albay Ünal Atabay’a sordu.

‘Sadece İsveç ve Finlandiya’da değil, NATO’nun bütün üye ülkelerinde PKK ve FETÖ faaliyet içerisinde’

Ukrayna krizinin Finlandiya ve İsveç üzerinde bir endişe ya da baskı yaratmış olabileceğini söyleyen Atabay, “ABD başta olmak üzere bunu bir fırsat bilip görüp, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olmasını da istemiş olabilirler. Münasebetiyle Finlandiya ve İsveç’e ‘Bakın sıra zire geliyor, gelebilir. Savaş bölgeye yayılabilir’ üzere bir kaygı ve baskı ile Finlandiya’nın ve İsveç’in o bağımsızlık fikrini başında silip almış olabilir. Bu nedenle Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya dahil olma dilekleri bu türlü belirmiş olabilir. Süreç bir formda ilerledi ve Türkiye ile Macaristan onayına kaldı. Macaristan da onayladı, artık Türkiye de Finlandiya’yı onayladı. İsveç ise sırada bekliyor. Finlandiya Rusya’yla daha büyük bir hudut çizgisinde komşu. Türkiye ile olan münasebetleri terör örgütü problemi üzerinden İsveç’e nazaran biraz daha yakın ve ölçülü. Hasebiyle Türkiye öncelikle bunu kabul etti. Fakat iki ülke de kabul edildikten sonra Finlandiya’da ve İsveç’te PKK ve FETÖ terör örgütleri barınmaya devam edecek mi etmeyecek mi bu kıymetli. Bunu önümüzdeki süreç içerisinde göreceğiz ancak temel sorun, sadece İsveç ve Finlandiya’da değil, NATO’nun bütün üye ülkelerinde PKK ve FETÖ faaliyet içerisinde olması. Avrupa Birliği üyelerinin birçok ülkesinde faaliyet halindeler” dedi ve ekledi:

‘Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girmesine pürüz olsaydı da NATO bu iki ülkeyi üyesiymiş üzere desteklerdi’

“Bizim Finlandiya ve İsveç kartını tahminen de NATO nezdinde kullanmamız gerekiyordu. Yani iki ülkeyle karşı karşıya kullandık, NATO ülkeleri üzerinde bir tesir üretmediğini düşünüyorum. Hatta şöyle, Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girmesine mani olsaydı da gelecekte bir çatışmada NATO bir halde bu iki ülkeye de NATO üyesiymiş üzere muamele edip bunları destekleyeceğinden beni kuşkum yok. NATO bir koalisyon oluşturuyor bir formda destekliyor. Şu anda Ukrayna NATO üyesi bir ülke değil lakin NATO üyesi ülkeler bütün silah sistemleriyle, danışmanlık hizmetleriyle, her şeyiyle çok rahatlıkla destekliyorlar. İsveç’e ve Finlandiya’yı da gerçek bir savaş durumunda her istikametiyle destekleyebilirlerdi. NATO’ya girmek ve Türkiye’nin elindeki kartlar NATO’nun çok umurunda değil.”

‘Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya iştirakiyle gelecekte Arktik Okyanusu bölgesi, bir gayret alanı olacak’

Finlandiya’nın üyeliğinin Rusya’nın NATO’ya karşı oluşturduğu var olan cephe çizgisini genişleteceğine dikkat çeken Atabay, “Rusya bunun önünü alabilmek ismine Finlandiya bölgesinde Rus ordusunda yeni teşkilatlanmaya ve yeni birtakım birlikleri kurmaya karar verdi. Yani Rusya’yı etkiliyor zira daha büyük bir cephe ile karşılaşmış oluyor. Lakin öte yandan NATO açısından baktığımızda her ne kadar Finlandiya ve İsveç’in Arktik Denizi’ne sonu yoksa da Kuzey Denizi üzerinden çıkışı var. Yani Arktik bölgesinde tesirli olma açısından coğrafik olarak NATO, Arktik’e daha yakın bir konuşlanma oluşturmuş olacak. Gelecekte Arktik Okyanusu bölgesi, bir gayret alanı olacak. Oradaki güç kaynakları ve öteki kaynaklar açısından, Çin-Rusya işbirliğinin bu bölgede biraz daha görünür hale gelmesi bakımından, bu bölge bugün ABD başta olmak üzere NATO’nun ilgi alanı içerisinde. Bu bölgede daha da tesirli olmak ismine Finlandiya ve İsveç’in NATO’da varlığı, Rusya ile Arktik’teki çabayı daha da kolaylaştırır. Bu açıdan İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olmasına sıcak baktıklarını düşünüyorum” sözlerini kullandı.