Türkiye’de fazlalaşan hava kirliliği ölümcül boyutlara ulaşıyor. Hava kirliliği ile ilgili oluşturulan, ortalarında sıhhat, etraf ve iklim örgütünün bulunduğu Pak Hava Hakkı Platformu (THHP), bilgilerine nazaran 2021 yılında Türkiye genelinde hava kirliliği nedeniyle en az 42 bin kişi ömrünü yitirdi.
‘Hava kirliliği, zelzele bölgelerinde DSÖ bedellerinin 7,5 katına çıktı’
Geçtiğimiz Mart ayında hava kalitesini pahalandıran raporunun beşincisini yayımlayan THHP, Türkiye genelinde hava kirliliği Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) kılavuz kıymetlerinin 4 katı iken, zelzeleden etkilenen kentlerde bu bedellerin 7,5 katına çıktığını duyurdu.
Havası en kirli beş kent
Rapora nazaran Türkiye’de, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) standartlarına nazaran havası pak kent yok. Havası en kirli beş kent ise sırasıyla Batman, Iğdır, Ağrı, Şırnak ve Malatya. Sarsıntıdan etkilenen kentlerde hava kirliliği ulusal limitlerin 2,5 katına, DSÖ kılavuz kıymetlerinin ise 7,5 katına çıktı. Kanser, kalp-damar, KOAH üzere hastalıklara yol açan hava kirliliği, ruh sağlığı ve uyku tertibini de olumsuz etkiliyor.
Diyarbakır’da da hava kirliliği arttı: Kirli bir havayı soluyoruz
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Ahmet Kılıç, son vakitlerde Diyarbakır’da da hava kirliliğinin arttığını ve kirlilik oranının DSÖ’nün ve Avrupa’nın belirlediği kriterlerin üzerinde çıktığını kaydetti. Kılıç, “Yani kirli bir havayı soluyoruz. Bunu daima olarak yeni aygıtlarla denetim etmemiz lazım. Gerekli tedbirleri alırsak hem kentimizde hem ülkemizde ve dünya genelinde sıhhat alanında önemli boyutlara ulaşan, bilhassa teneffüs yolu hastalıklarının önüne geçebiliriz. İnsan sıhhati üzerinde, üst teneffüs yollarında kanser yada diğer tahribatlar yaratıyorsa, tıpkı biçimde başka canlılar üzerinde de olumsuz tesir yaratır. Bu durumda bizim biyolojik çeşitliliğimiz azalır” dedi.
‘Ciddi boyutlara ulaşıyor’
Hava kirliliğinin başında yaz aylarında taşıtların, kış aylarında da hem taşıtların hem de kalitesiz yakıtın geldiğini tabir eden Kılıç, “Bunlar Diyarbakır’da hava kalitesine olumsuz tesir yapıyor. Kent merkezinde nüfus 1 milyonun üzerinde ve kullanılan yakıtların da tesiriyle hava kirliliği artıyor. Bizde maalesef elektrikli araçlar, raylı sistemler olmadığı için, yüklü olarak fosil yakıtların kullanıldığı araçlardan tabiata, kente daima olarak egzoz ve başka kimyasallar bırakılmakta. Bazen o denli önemli boyutlara ulaşıyor ki mesela sabahın erken saatlerinde temmuz ayında kentin üzerinde ağır bir kirli hava katmanı görülebiliyor. Kışın bu katlanıyor. Bilhassa kalitesiz kükürt oranı yüksek kömürler, kent kirliliğini daha da arttırıyor” formunda konuştu.
‘Toplu taşımada elektrikli araçlar kullanılmalı, yeşil alanlar arttırılmalı’
Hava kirliliğinin önüne geçmek için tekliflerde bulunan Kılıç, şunları söyledi: “Her semtte doğalgaz olsa, elektrikli araçlara geçsek yahut yüzdeliklerini daha da artırabilsek kirlilik oranı daha da düşecektir. Bir başka değerli öge da ağaçlandırmadır. Kent içinde maalesef yeşil alanlarımız istenilen düzeyde değil. Kimi hoş uygulamalar var, mesela Ofis civarında, Diclekent’in kimi yerlerinde çok âlâ ağaçlandırmalar yapılmış. Bunların daha da arttırılması lazım. Zira bitkiler, havadaki karbondioksiti ve başka kimyasalları bünyesine alır ve oksijen bırakır. Bir tek ağaçlarla bitiremeyiz. Elektrikli araçları, bilhassa toplu taşımada tercih etmemiz lazım. Raylı sistemler büyük bir ekonomik imkan istiyor ve uzun vadelidir fakat kısa vadede toplu taşımada elektrikli araçlara dönmemiz ehemmiyet arz ediyor.”
‘Nüfusun yüzde 70’ten fazlası kentlerde yaşıyor, kırsal nüfus düşüyor’
Çimlendirmelerin gerçekçi olmadığını, çok su istediğini kaydeden Kılıç, ağaçlandırmanın yaygınlaştırılması gerektiğini söyledi. Kılıç şöyle devam etti: “Ülkemizde nüfusun yüzde 70’ten fazlası kentlerde yaşıyor. Bu oran giderek artacaktır. Kırsalda oturanların sayısı giderek azalıyor. Yapmamız gereken şey, kentin yoğunluğunu azaltmaya yönelik olarak varoşlarda yada uydu kentlerde bir artışı sağlamak. Ekilebilir alanların kentin çabucak kenarında yada kimi bölgelerinde olması lazım. Ağaçlandırmanın fazla olması lazım. Bu formda karbondioksit emisyonlarını düşürebilirsek global ısınmaya karşı da olumlu istikamette bir katkıda bulunabiliriz.”
Yorumlar kapalı.