DİSK/Genel-İş, Bayan Emeği raporunu yayımladı. Raporda, Türkiye’de bayan işsizliğinin AB ve OECD ülkelerinden 2 kat fazla olduğu belirtilerek “Deprem bölgesinde istihdam edilen bayanların yarısından fazlası kayıt dışı çalıştırılıyordu” bilgisi verildi.
Raporda, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların gerçekleştiği bölgede bayan istihdamının düşük olduğu hatırlatılarak “Deprem öncesi periyotta Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye, Şanlıurfa ve Diyarbakır vilayetlerinde bayanların işgücüne ve istihdama iştiraki oranları düşüktür. Bölgede işgücünün yüzde 73’ü (2 milyon 292 bin) erkeklerden, yüzde 26,7’si (837 bin) bayanlardan oluşmaktadır. Toplam istihdamın; yüzde 74’ü olan 1 milyon 987 bini erkeklerden; yüzde 25,6’sı olan 695 bini ise bayanlardan oluşmaktadır. Zelzele ile birlikte de bayan istihdamının çok önemli bir biçimde düşeceği görülmektedir.” tabirlerine yer verildi.
Deprem bölgesinde bayan işsizliği yüzde 16,8
Deprem bölgesindeki bayanların işsizlik oranının, ülke genelindeki bayanların işsizlik oranından yüksek olduğu vurgulanarak “2021 yılında ülke genelinde bayan işsizlik oranı yüzde 14,7 iken sarsıntı bölgesinde bu oran 2,1 puan fazla olarak yüzde 16,8’dir. Türkiye’deki toplam bayan işsizliği 2021 yılında 1,5 milyondur. Toplam bayan işsizliğinin yaklaşık yüzde 10’ununu (141 bin bayandan fazlası) da sarsıntı bölgesinde yaşayan bayan işsizler oluşturmaktadır.” denildi.
Deprem bölgesindeki bayanların yüzde 52’si kayıt dışı çalıştırılıyordu
Raporda, “Deprem bölgesindeki bayanlar toplumsal teminattan mahrumdur. İstihdam edilen bayanların yarısından fazlası kayıt dışı çalıştırılmıştır. İstihdam edilen bayanların yüzde 48’i toplumsal güvenlik kurumuna kayıtlı çalıştırılırken, yüzde 52’si kayıt dışı çalıştırılmaktaydı.” diye belirtildi.
Cinsiyet açığı yüzde 34,3
Türkiye’de bayan işsizliğinin AB ve OECD ülkelerine nazaran daha fazla olduğu vurgulanarak “Türkiye’de bayan istihdamı yüzde 34,3 iken erkek istihdamı yüzde 70,7’dir. OECD ve AB üye ülkelerin ortalamalarına baktığımızda; kadın-erkek istihdam oranlarının birbirlerine yakın, hasebiyle da istihdamda cinsiyet açığının daha düşük olduğunu görülmektedir. OECD üye ülke ortalamasında bayan istihdamı yüzde 62,4, cinsiyet açığı yüzde 14,2; AB üye ülke ortalamasında yüzde 65, cinsiyet açığı yüzde 9,9 iken Türkiye’de bu oran ülke ortalamalarının yarısı kadar olup yüzde 34,3’tür. İstihdam da cinsiyet açığı ise yüzde 36,4’dür.” dataları paylaşıldı.
Kadın istihdamı 5 yılda sırf 1,9 puan arttı
Son 5 yılda bayan istihdamının sırf 1,9 puan artırıldığına dikkat çekilerek “Türkiye’de kadın-erkek istihdam oranlarını yıllara nazaran incelediğimizde, 2018-2022 yılları ortasındaki son beş yıllık periyotta bayan istihdamının çok düşük bir puanda artış gösterdiğini görülmektedir. 2018 yılında bayan istihdamı yüzde 29,4 iken 2022 yılının Aralık ayına gelindiğinde 1,9 puan artarak yüzde 31,3’ye yükselmiştir.” denildi.
Türkiye’de bayanlardaki işsizlik oranı, AB ve OECD ülkelerinin 2 katından fazla
Raporda bilgilerin öbür bilgiler ise şöyle:
- “Türkiye’de bayanların işsizlik oranları her geçen gün artmaktadır. OECD datalarına nazaran; Türkiye’de bayanların işsizlik oranı yüzde 12,7 ile AB ve OECD üye ülke ortalamalarının 2 katından fazladır. AB üye ülke ortalamalarında bayan işsizliği yüzde 6,4, OECD üye ülke ortalamasında ise yüzde 6,8’dir.
-
Son 5 yıllık periyoda detaylı olarak baktığımızda; dar tarifli bayan işsizlik oranı yüzde 14 civarındayken geniş tarifli bayan işsizlik oranının arttığını görmekteyiz. 2018 yılında dar tanımlı/resmi bayan işsiz sayısı 1,4 milyon kişi iken 2022 Aralık ayında 1,7 milyon şahsa yükselmiştir. Tıpkı periyotta ise geniş tarifli bayan işsizliği yüzde 23,5’ten 6 puan artarak yüzde 29,5’e yükselerek 4 milyon 82 bin kişiyi bulmuştur.
-
2022 yılı 4. çeyrek bilgilerine nazaran 9 milyon 663 bin bayan mesken işleri nedeniyle çalışma hayatına dâhil olamadığını belirtmişken mesken işleri nedeniyle çalışma hayatına dâhil olamadığını belirten erkek sayısı verisi bulunmamaktadır. Ailevi ve ferdî nedenlerle çalışma hayatına dâhil olamadığını belirten bayan sayısı 2 milyon 286 bin kişi iken bu bilgilerdeki erkek sayısı bayan sayısının 5’te birine denk gelmektedir ve yalnızca 466 bin kişidir.
-
2022 yılı 4. çeyrek datalarına nazaran 10 milyon 298 bin bayan istihdamının 6 milyon 951 bini (yüzde 67,4’ü) kayıtlı, 3 milyon 347 bini ise (yüzde 32,5’i) kayıt dışı çalıştırılmaktadır. Datalar göstermektedir ki Türkiye’de 3,3 milyon bayan toplumsal garantiden mahrumdur.
-
2022 yılı 4. çeyrek bilgilerine nazaran tam vakitli çalışan bayan sayısı 8 milyon 642 bin; yarı vakitli çalışan bayan sayısı ise 1 milyon 656 bin kişidir. Tam vakitli çalışan bayanların yüzde 74,3’ü kayıtlı, yüzde 25,6’sı ise kayıt dışı çalışırken, yarı vakitli çalışan bayanların çoğunluğu kayıt dışı çalıştırılmaktadır. Buna nazaran yarı vakitli bayanların yalnızca yüzde 31,8’i kayıtlı iken yüzde 68,1’ine kayıt dışı istihdam edilmektedir.
-
Kadınların sendikalara iştiraki düşüktür. 2023 Ocak ayı datalarına nazaran; Türkiye’de bayanların sendikalaşma oranı yüzde 10,4 iken erkeklerin sendikalaşma oranı yüzde 16,1’dir. Bu dataya, kayıt dışı istihdam dâhil edildiğinde gerçek bayan emekçi sendikalaşma oranı sendikalaşma 4,2 puan azalarak yüzde 6,2’ye gerilerken; erkek çalışanlarda de bu oran 5.1 puan azalarak 11,2 düşmektedir.
-
Türkiye’de de erkeklerin bayanlara nazaran yüzde 20,84 fazla kazanmaktadır. Çalışma biçimlerine nazaran incelediğimizde bayan ve erkekler ortasındaki fark en fazla yevmiyeli çalışan bayan ve erkeklerdedir. Yevmiyeli çalışan erkekler yevmiyeli çalışan bayanlara nazaran yüzde 47,39 daha fazla kazanmaktadır. Fiyatlı maaşlı çalışanlarda ise bu fark yüzde 16’dır. Fiyatlı çalışan erkekler bayanlara nazaran yüzde 16 daha fazla kazanmaktadır.
-
Türkiye’de resmi yoksulluk datalarını cinsiyet karşılaştırması yaparak incelediğimizde yoksulluktan en fazla bayanların etkilendiğini görüyoruz. Erkeklerde yoksulluk, 8,5 milyon kişi ile yüzde 20,8; bayanlarda yoksulluk ise 9 milyon kişi ile yüzde 21,8’dir.”
Yorumlar kapalı.