Kahramanmaraş ve Hatay merkezli zelzeleler bölgede 232 bin 632 binanın acil yıkılacak yahut ağır hasarlı olduğunun tespiti yapıldı. Arama kurtarma çalışmalarının sona erdiği zelzele bölgesinde ise enkaz kaldırma devam ediyor. Bölgede yıkılan konutların yerine yapılacak yeni yapıları inşaatlarına da başlanacak.
Öte yandan, TMMOB Etraf Mühendisleri Odası’nın hazırladığı ‘Deprem Bölgesinde Atık Yönetimi’ isimli raporda, zelzele bölgesinde en ağır atık tipinin binaların oluşturduğu inşaat ve yıkıntı atıkları olduğu ve bu sonuçta 104 milyon ton inşaat ve yıkıntı atığı oluşması beklendiğinin altı çiziliyor. Tıpkı raporda asbestin de ‘tehlikeli bir atık’ olduğu ve başka atıklardan ayrıştırılarak bertaraf edilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor. Türk Tabipleri Birliği yaptığı bir açıklamada ise enkaz kaldırma çalışmaları sırasında ortaya çıkan asbestin önemli sıhhat meselelerine yol açacağını tabir etti. İş Sıhhati ve Güvenliği Federasyonu ve Asbest Söküm Uzmanları Derneği Lideri (ASUD) Mehmet Şeyhmus Ensari bölgede yaşananları ve asbest konusunda yapılması gerekenleri Sputnik’e anlattı.
‘Zaten kentsel dönüşümden kaynaklı bir asbest maruziyetinden bahsediyorduk’
Asbest kullanımının yasaklandığını fakat işlenmiş halinin hala satıldığını aktaran Ensari “Ülkemizdeki yapı stoğunun dertli olduğu bilinen bir gerçek. Yapı stoğu ya toplu halde kentsel dönüşümle ya da binaların münferit olarak eskisinin yıkılıp yenisinin yapılmasıyla yenileniyordu. Esasen kentsel dönüşümden kaynaklı bir asbest maruziyetinden bahsediyorduk. Şayet belediye bu işe niyetliyse, hoş örneklerden Şişli, Beşiktaş, Kadıköy, Ataşehir, Maltepe üzere, evvelden yapının asbest raporunu alıyordu. Ana yıkımdan evvel asbestli gereçler sökülerek tehlikeli atık depolama merkezlerine bertarafa gönderiliyordu. Kentsel dönüşümden kaynaklı asbeste maruz kalmamak bizim elimizde” diye konuştu.
‘Keşke tek tehlike asbest olsa’
Moloz yığınlarındaki tek tehlikenin asbest olmadığını söyleyen Ensari “Biliyoruz ki o binaların imalinde kullanılan yalnızca asbest değil. Keşke yalnızca asbest olsa. Kurşun var, boyalarda kullanılır. Cıva üzere ağır metaller var, bunlar daima kullanıldı. Beton çok önemli ölçüde radon gazı barındırır, bu açığa çıktı. Hatta daha tehlikelisi eski yapılarda küf mantarı olur, bunlar da ortama yayıldı. Bir anda ortaya çıkan tozlarla ve tehlikeli hususlarla ilgili yapacağımız şeyler vardı. Biz bunu tekraren AFAD’a anlatamadık. Arama kurtarma grupları bunlara maruz kaldı. Asbesti bilen muhabirlerimiz dahi orada maske kullanmadı. Burada bir akıl tutulması oldu. Bunlardan çok biz yöneticileri çok eleştirdik. Afetlerden sonra ikincil afetlere maruz bırakılmaması için yöneticilerin bu hususta hassas olmalarını bekledik. Israrla maske, maske, maske dedik. Bu tozları solumamamız gerekiyor. 99 zelzelesinde arama kurtarma faaliyetlerinde bulunanların birçoklarında kanserojen hastalıkları oluştuğunu biliyoruz” dedi.
‘Şehir merkezlerinden uzağa dökülmeli, bölgede yaşayanların tamamı maruz kaldı’
Asbestin havada asılı kalabildiğini ve rüzgarla taşındığını söz eden Ensari, bina yıkıntılarının kentlerden uzağa dökülmesi gerektiğini “Adıyaman’da köyün tabanına dökülüyor ve organize sanayi bölgesine çok yakın, 10 kilometre arada diyorlar. Burada 15 bin kişi çalışıyor. Asbest lifleri de havada asılı kalabiliyor. Diyelim ki Esenler’deki bir asbestli yıkımın rüzgarı Bakırköy’e de taşınır. Bu yüzden kent merkezlerine uzak yerlere dökmek lazım. Niçin uzak yerlere dökmekten imtina ediyorlar? Birincisi, yakıt yakmak, yeniden ranta kurban gidiyoruz. İkincisi, bir kamyon günde diyelim ki 20 sefer atıyorsa, uzak ara olunca 10 sefer yapabilecek. Bilhassa yıkım firmaları ve nakliyeciler kestirme yerler tercih ederler. Asbesti bilmezler, bilseler bile işlerine gelmez. Onların kederi maalesef kazançtır” halinde söz etti ve ekledi:
‘Amerika’daki öldürüyor, kanser yapıyor da Türkiye’dekiler niçin göz gerisi ediliyor?’
11 Eylül taarruzlarından sonra ABD’de yapılan asbest araştırmasını hatırlatan Ensari “LÖSEV Lideri Üstün Ezer ‘lösemi hastalığı artacak’ diye bir açıklama yaptı. Niçin? Tozların ortasındaki kurşundan; bu lösemi hastalığına sebep olur. Amerika’daki İkiz Kule hücumları sonrası bir araştırma yapıldı. 11 Eylül saldırılarında çalışan arama kurtarma, itfaiye, paklık çalışanlarını ve 1.5 mil çapında yaşayan 63 bin kişinin kaydını devlet tuttu. Yıllarca sıhhat nezareti yaptılar. Amerika 2021 yılında araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Sonuçlarda 24 bin kişinin kansere yakalandığını açıkladı. Kas ve iskelet sistemi hastalıkları da görüldü. Çok beşerde da Dünya Ticaret Merkezi Öksürük Sendromu diye bir hastalık tanımladılar. Önümüzde bu kadar kıymetli bir istatistik varken; Amerika’daki kurşun, asbest kanser yapıyor da Türkiye’deki Allah’tan efsunlanmış olarak mı geliyor? Amerika’daki öldürüyor, kanser yapıyor da Türkiye’dekiler niçin göz arkası ediliyor? Vakte yayılan problemleri sümen altına atarız. Gerçekten bunu yapa yapa sarsıntı çok makus intikam aldı bizden. Bu tehlikeli hususlar de yıllar sonra bizden intikamını çok makus alacak” diye konuştu.
‘Yetkilileri uyardık, gelip temizleyelim diye davet da yaptık’
Asbestin çok sağlam bir mineral olduğunu ve yasaklanmadan evvel yapılarda çokça kullanıldığını belirten Ensari “Asbest Yunanca’dan gelir, asbestos. Bu yok edilemeyen demektir. Çok lanet ve birebir vakitte mucizevi bir mineral. Çok yerde kullanıldı. Isıya, aşınmaya, neme güçlü, çürümüyor. Ama o denli sinsi ki, öldürüyor. Erime noktasının 1200 derecenin üzerinde olan bir mineralden bahsediyoruz” dedi ve kelamlarına son verdi:
Yorumlar kapalı.