Uganda’nın kuzey bölgesinde, pandemi sırasında 10-14 yaş ortası gebe kız çocuklarının sayısının dört kattan fazla arttığı belirlendi. Bunun üzerine bu yaş kümesine yönelik cinsel istismarın şok edici bir formda yükseldiği ortaya çıktı. BBC Africa Eye, bu cürmün faillerinin neden cezasız kaldığını araştırdı.
Yerel meclis lideri en fazla 12 yaşında olan gebe bir kıza, son hekim randevusunun nasıl geçtiğini soruyor.
Bu, aslında aile üyelerinin sorması gereken bir soru ancak bu olağan bir hamilelik değil.
Kitgum bölgesinde küçük bir konutta tek başına yaşayan kız, her an doğum yapabilir.
Kurdukları iş başarısız olunca ailesi, para bulmak için köye dönmüştü.
Başkan Obita David Livingstone, “Burası okullara biraz daha yakın olduğu için kızı burada bıraktılar” diyor:
“Yan odası insanların içki içtiği bir yer. Yalnızca bu bile onun için pek çok zorluk yarattı.”
Bebeğin babasının kim olduğunu ve kızın başına ne geldiğini kimse bilmiyor.
‘Haftada üç vaka’
Livingstone, BBC Africa Eye’ın ismi belirtilmeyen bu kızı kaydetmesine, toplumda meydana gelen cinsel şiddet konusunda farkındalık yaratmak için müsaade verildiğini söylüyor:
“Her hafta üç tecavüz hadisesi oluyor. Bazen faili yakaladığımızda, iplerle bağlayıp polise götürmemiz gerekiyor. Fakat onlar bu olayı takip etme zahmetinde bulunmuyor.”
Livingstone, “Tecavüze uğrayan kişiyi hakikaten destekleyebilecek kimse yok. Bana nazaran bu zayıf bir adalet” diyor.
Uganda’nın Sıhhat İdaresi Bilgi Sistemi’ne nazaran, ülkedeki birinci Covid karantinası sırasında (Mart-Haziran 2020) 10 ila 14 yaş aralığındaki kız çocukları ortasındaki gebelikler yüzde 366 arttı.
Bölge başşehri Gulu’daki hastanede geçen yılki tüm gebeliklerin yaklaşık dörtte biri, 18 yaşın altındaki kızlardı.
Kadın doğum ve jinekoloji ünitesinin başındaki Dr. BAifa Arwinyo, konuştuğu çocuk gebelerin hepsinin tecavüze uğradığını söylüyor:
“Onlar ergen, gebe olmamaları gerekiyor. Doğum sırasında ölenler ortasındaki en yüksek oran genç annelerde. Ne kadar gençse o kadar sıkıntı.”
‘Cinsel istismar bir savaş stratejisi’
Yüksek cinsel istismar oranının Uganda’nın kuzeyinde 20 yıldır süren şiddetli çatışmaların bir mirası olduğu düşünülüyor.
Savaş; çocukları silah kullanmaya zorlama, tecavüz, yaralama, şiddet uygulamalarıyla tanınan ve hükümeti devirmek isteyen isyancı Allah’ın Direniş Ordusu’nun (LRA) başındaki Joseph Kony tarafından başlatıldı.
Tahminlere nazaran bu devirde 40 bin çocuk kaçırıldı, savaşmaya zorlandı ya da seks emekçisi haline getirildi. 1,7 milyon insan kamplarda yaşadı.
İsyancılar 2008’de Uganda’dan çıkarıldı fakat Gulu’da bayan hakları üzerinde çalışan sivil toplum örgütü GWED-G’nin Müdürü ve bayan hakları savunucusu Pamela Angwech’e nazaran şiddetin tesiri hala sürüyor:
“Bu toksik, mayın tarlası dolu etrafta yaşamanın toplumda uzun vadeli tesiri oldu. Beşerler meyyit vücutlar görmeye alıştı, meyyit görmeye alıştı.
“Cinsel şiddet LRA tarafından bir savaş stratejisi olarak kullanıldı. Bunu bayan vücudunda yapılan bir savaş olarak tanımlıyorum”.
Savaş devrinde işlediği hatalar hakkında çok az kişi yargılandı ve ceza aldı.
Bir LRA kumandanı olan Dominic Ongwen Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nde (ICC) yargılandı.
Şubat 2021’de 61 savaş cürmü ve insanlık dışı kabahatten ceza aldı.
Kony ICC tarafından hala aranıyor lakin nerede olduğuna dair bir bilgi yok.
Sivil toplum kuruluşu Caritas için çalışan Avukat Eunice Lakaraber Latim, bu cezasız bırakılma ortamının Uganda’nın kuzeyini bugünkü haline getirdiğini söylüyor.
Çok sayıda çocuğun tecavüze uğradığını belirten Latim, ebeveynlerinin adaleti sağlamak için kaynaklarının bulunmadığını ekliyor.
“Çocuğum acı içinde yaşıyor”
Latim, Arica Eye takımını akrabası tarafından tecavüze uğrayan üç yaşındaki bir çocuğun ailesine götürdü.
Annesi durumu fakat kızının yürüyüşünün değiştiğini fark ettiğinde anladı. Polis faili tutukladı. Lakin polis onu karakola götürmek için para istedi.
“Daha sonra hükümlüyü beslemek için para vermen bekleniyor” diyor Latim:
“Adaleti sağlamak için gerçek manada ödeme yapmak zorundasınız. Akaryakıt parasını ödemeniz gerekiyor. Polis karakolundayken ona yemek sağlamalısınız.”
Şüpheli altı ay tutuklu kaldı, lakin birtakım yasal prosedürler izlenmediği için kefaletle özgür bırakıldı. Annenin davayı takip etmeye devam etme imkanı yoktu.
Polis ve tıbbi raporlar, üç yaşındaki çocuğun cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalandığını doğruladı.
Annesi, “Çocuğum şu anda bile hala acı çekiyor. Enfeksiyon hiç iyileşmedi” diyor:
“Hapis cezası almalı. Bu türlü sona ermesini istemezdim.”
Latim, adalet sisteminin mağdurları korumadığını ve çok sayıda davanın sonuçlanmadığını söylüyor.
“Yolsuzluk çok. Beşerler cürüm işlemekten korkmuyor, paran varsa çıkarsın diyorlar. Olan bu.”
‘Ülkede her seviyede yolsuzluk var’
Aswa bölgesi polis kumandanı Nachula Damalie, kimi hadiselerin ele alınmasıyla ilgili sıkıntıları kabul ediyor, lakin yolsuzluğun yaygın olduğunu reddediyor.
“Bir kurbandan hizmetlerimiz için ödeme yapmasını istemememiz gerekiyor. Lakin bazen yakıtımızın bitebileceğini kabul etmeliyim. Evet.
“Şimdi yolsuzlukla birlikte, polis memurlarının yolsuzluk yaptığı genel bir algı haline geldi, fakat öbür kurumlar üzere hepsi yolsuz değil. Güzelimiz ve kötümüz var.”
Kuzey Uganda Devlet Bakanı Grace Freedom Kwiyucwiny de problemler olduğunu kabul ediyor.
“Yolsuzluğu inkar edemem. Yolsuzluk var. Her seviyede, hatta bakanlıklar seviyesinde var” diyor ve ekliyor:
“Tecavüze karşı maddelerimiz var, ensestle ilgili maddelerimiz var lakin bir halde beşerler yasanın dışına çıkıp polise rüşvet veriyor ve sonra polis, ‘Tamam, git bunu konutta hallet’ diyor. Yargılanan davalar var fakat sayı yüksek değil.”
BBC Africa Eye’ın soruşturduğu davalarda, şüphelilerden hiçbiri yargılanmadı.
Yorumlar kapalı.