Türkiye’nin bölge ülkeleri ile münasebetlerini olağanlaştırma adımlarının büyük hidrokarbon yataklarına sahip Doğu Akdeniz’de kıymetli gelişmeleri beraberinde getireceği öngörülüyor.
Doğu Akdeniz’in iki uzun kıyıya sahip ülkesi Mısır ile yapılacak bir deniz yetki alanı sonlandırma mutabakatının iki ülke açısından da kıymetli avantajları bulunuyor. Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı, bunu, “Yunanistan ve Güney Kıbrıs yerine Türkiye ile deniz yetki alanları muahedesi yapan Mısır, şu andakine göre yaklaşık 3 Kıbrıs adası büyüklüğünde alan kazanacak” diye açıklıyor.
Bu süreçte Türkiye ve Suriye arasında da olağanlaşma görüşmeleri Rusya ve İran aracılığıyla sürüyor. Gelecekte sağlanabilecek barışın hem Suriye’nin terörden temizlenmesine hem de Türkiye’nin sığınmacı yükünün azalmasına katkı sunacağı şimdiden söylenebilir.
Peki, bu olağanlaşmanın akabinde denizlerde atılacak adımlar ne sağlar?
Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan Yaycı, Suriye’nin Doğu Akdeniz’deki durumuna ait şu bilgeleri paylaştı:
“Suriye, 19 Kasım 2003 tarihinde ‘Suriye’nin Karasularında Ulusal Egemenliğin Belirlenmesi’ne ait bir maddeyi onayladı. Suriye, belirtilen yasa ile ‘karasularının temel sınırlardan itibaren 12 deniz mili, bitişik bölgenin 24 deniz mili ve 200 deniz milini aşmayacak halde ‘münhasır ekonomik bölgesi’ (MEB) olduğunu BM’ye bildirdi. MEB ilanı sonrasında Suriye, 24 Mart-5 Ekim 2011 tarihlerinde 3 başka bölgede petrol arama ve çıkarma ihalesi düzenledi. Fakat Suriye’nin ihale için belirttiği alanlar, Türk deniz yetki alanlarının bir kısmı ile örtüşüyor. Birebir vakitte Suriye’nin petrol arama alanları, Türkiye Cumhuriyeti’nin 27 Nisan 2012 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Bakanlar Heyeti kararıyla ilan edilen ve TPAO’ya verilen petrol ruhsat alanları ile çakışıyor. Türkiye’nin 27 Mart 2018 tarihli BM’ye sunduğu kıta sahanlığını tanımlayan mektupta da bu durum ayrıntılı biçimde ortaya konuldu.”
‘Mavi Vatan kazandırıyor’
“Türkiye ve Suriye ilgilerinin olağanlaştırılması her iki ülkenin menfaatinedir” diye mühlet gelen Yaycı, bunu şöyle anlattı:
“Türkiye’nin Suriye ile deniz yetki alanları sonlandırma sınırı Suriye’ye Güney Kıbrıs’ın teklif ettiği haritaya göre 1.104 kilometrekare daha fazla deniz yetki alanı veriyor. Bu, Güney Kıbrıs’ın Suriye’ye teklifinden yüzde 10 daha fazladır. Türkiye ile Suriye anlaşırsa bugün hepsinden çıkarlı çıkar. Mavi Vatan haritası bugün esasen bölge ülkelerinin Yunanistan ya da Güney Kıbrıs’ın teklif ettiği ya da imzaladığı alandan daha fazla alan kazandırıyor. Yunanistan’ın deniz hukukuna nazaran Doğu Akdeniz’de esasen hakkı yok. Güney Kıbrıs’ın da orantılılık unsuruna nazaran bu kadar hakkı yok. Lakin bunlar kıyı uzunluğuna bakmaksızın herkesle yüzde 50-50 sınır çiziyor. Yani kendi kıyı uzunluğu birse karşı tarafın üçse bile yarım yarım bölüyorlar. Bu türlü olmaması gerekiyor. İsrail ile yarı yarıya bölmüşlerdi artık İsrail de itiraz ediyor. Tıpkı şeyi Güney Kıbrıs artık Suriye’ye de yapıyor. Büyük hidrokarbon olduğu iddia edilen alanda Suriye’nin denizlerini çalıyor. Hem de bunu yaparken Kuzey Kıbrıs’ı yok sayıyor. O vakit Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’ı yok sayarak Suriye’nin denizlerini çalan Güney Kıbrıs’ın oyunu Türkiye ve Suriye’nin mutabakatıyla bozulur. Bu her iki ülkenin de menfaatine olur, Türkiye de deniz alanı kazanır, birebir vakitte Suriye de kazanır.”
Türkiye ve Suriye’nin deniz yetki alanları mutabakatı örneği
‘Türkiye’nin envanterinden Suriye de istifade edebilir’
Yaycı, ortak güç siyasetlerine dair ise “Türkiye’nin sismik araştırma gemileri ve sondaj gemileri var. İşçi de yetişiyor. Türkiye’nin bu envanterinden Suriye de istifade edebilir. Suriye’ye de katkı sağlanmış olur. Bu bölgelerde gerekirse ortak üretim de yapılabilir. Bu her iki ülkenin de refahı açsısından son derece yararlı olur. Türkiye bir boru çizgisi ülkesidir. Boru sınırları da eklemlenerek ihraç edilecek güç kaynaklarından bu kullanılabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Cihat Yaycı, “Mavi Vatan, Türkiye ve Suriye’yi yaklaştırmak için çok kıymetli bir politikadır” diye de ekledi.
Yorumlar kapalı.