Maraş merkezli sarsıntıların akabinde binaların güçlü bir hale gelmesi için güçlendirme metotları tekrar gündeme geldi. Son vakitlerde sık konuşulan karbon fiber uygulaması klasik formüllere nazaran daha hafif ve pratik uygulanabilir olması açısından daha çok tercih ediliyor.
İstanbul Rumeli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden Öğretim Vazifelisi Kıvanç İlhan, karbon fiberi yapının mevcut durumundan bağımsız olarak tek başına kurtarıcı ve mucizevi bir gereç olarak düşünmenin yanlışsız olmayacağını söyledi. Güçlendirilmiş binaların sarsıntıda can kaybını minimize edeceğini lakin bu işi ehil bireylerin yapması gerektiğini de söz eden İlhan, “Karbon fiber başta olmak üzere tüm yapısal güçlendirme sistemleri, ön inceleme ve projelendirme ile kusursuz bir formda uygulanmalıdır” diye konuştu.
DHA’nın haberine nazaran, karbon fiberin bir dokumacılık materyal olduğunu söyleyen Kıvanç İlhan, “Karbon fiberi, epoksi reçineyle bir ortaya gelmediği durumda yalnızca yumuşak bir kumaş olarak elinize alabilirsiniz. Binalarda uygulanması epoksi reçinelerle bir ortaya gelmesi ve bir dayanım kazanmasıyla mümkün oluyor. Kolonların sargılamasında ya da plaka olarak farklı yapısal elemanlarda güçlendirme materyali olarak karbon fiberi kullanıyoruz” dedi.
‘ETÜT YAPILMALI’
Karbon fiberin beton ve çelik üzere klâsik materyallere nazaran hafif olduğunu belirten İlhan, “Bu sebepten ötürü ve uygulama kolaylığı nedeniyle daha avantajlı bir hale geliyor. Klasik betonarme güçlendirme prosedürlerinden daha süratli ve daha pratik olduğu için müddet itibariyle de daha avantajlı olacağını söyleyebiliriz. Karbon fiber uygulamalarında maliyet çok fazla sorulan ve internette araştırılan hususların başında gelmeye başladı. Bilhassa trend bir mevzu olduğu için de insanların genel ilgisi de bu tarafta. Lakin kamuoyunu şu istikamette bilgilendirmek gerekiyor; karbon fiber uygulamalarında yapının durumu incelenmeden metrekare üzerinden süratlice bir fiyat vermenin ya da ortalama bir mertebe vermenin çok imkanı yok. Yapıların mevcut durumu incelenerek buna bağlı bir etüt yapılmalı. Bu etüt sonucunda çıkacak gereç ölçüleri ve uygulama ayrıntıları teknik beşerler tarafından karar verildikten sonra bir bütçe oluşturulmalı ve bunun üzerinden ilerlenmeli” tabirlerini kullandı.
Her binaya karbon fiber uygulamanın mümkün olmayabileceğini tabir eden İlhan, “Farklı güçlendirme gereçleriyle de destek edilmesi gereken katlar, durumlar ya da özel ayrıntılar olabiliyor. Yalnızca karbon fiber uygulamasının yetersiz olabileceği durumlar alışılmış ki olabilir. Teknik işçilerin, bilhassa inşaat mühendislerinin bu hususta gerekli etütleri yapıp, sonrasında buna karar vermesi gerekiyor. Alışılmış bununla birlikte daha değerli bir husus, yapının yalnızca taşıyıcı sistemi değil yapıyı bütünleyen öbür elemanların ve yapının bulunduğu etrafın de büyük değeri var. Yerden yapının taşıyıcı sistemi ve sonrasındaki öbür tüm ayrıntıları bu noktada değerli bir parametre olarak düşünebiliriz” diye konuştu.
‘DOĞRU EĞİTİM GERÇEK TEKNİK’
Bu sürecin ezbere yapılacak bir şey olmadığını tabir eden İlhan, şunları kaydetti:
“Mevcut yapının performansını gözlemsel, bilimsel ve deneysel metotlarla tespit ettikten sonra buna karar vermek gerekir. Yalnızca tek başına tüm kolonların sarılması, yapının temelinde de güçlendirmeye muhtaçlık olduğu halde bu süreçlerin yapılmaması bütünde berbat sonuçlar verecektir. Bu bahiste kamuoyunu uyarmak gerekiyor. Karbon fiber gerçek eğitimi almış bireylerin hesaplamaları sonucunda yanlışsız teknik işçiyle uygulanmak kaidesiyle kullanılmalı. İş gücünün de bu manada kâfi eğitime sahip olması uygulayan kişinin materyalin uygulama şartlarına ve uygulama kaidelerine bilhassa dikkat etmesi gerekiyor.”
Olası bir İstanbul zelzelesinde güçlendirilmiş binaların süratli bir tahlil getirmesi sebebiyle kayıpların minimize edileceğini düşündüğünü söyleyen İlhan, “Halkımızın çok dikkat etmesi gereken şeylerin başında gelen husus şu; bilinçsiz kararları bilinçsiz uygulayıcılara vermeden, bilhassa meslek beşerlerine yani bu işi işin ehline vermeliler. Uygulamada gerçek bireylerle ve uzman firmalarla çalışmalılar. Bilinçsiz uygulama karbon fiber uygulamalarında ya da gördüğümüz üzere tüm klâsik inşaat uygulamalarında olması gereken kaidelerin, olması gereken tekniklerin uygulanmaması ya da maalesef yanlış uygulaması halinde karşımıza çıkıyor. Bu da belirtilen ayrıntıların dışına çıkan imalat usullerinde bilhassa yapılarda, taşıyıcı sistemlerde ya da öteki bileşenlerde yapının beklenen performansı gerçekleştirmemesine sebep oluyor. Bu nedenle yapı sarsıntıda aktif bir performans gerçekleştiremez. Bu betonda da bu türlü, çelikte de bu türlü. Gereç her ne kadar yeterli bir gereç olursa olsun yanlışsız koşullarda yanlışsız uygulanmadığı vakit faal bir performans göstermesi beklenemez” dedi.
Karbon fiberin çelikten 15 kat kuvvetli 5 kat hafif olduğu istikametinde birtakım bilgiler olduğunu söyleyen Kıvanç İlhan, “Aslında karbon fiberin dayanımının ne kadar olduğu değerli. Çelikle karşılaştırılması bir yana genel formatta bu materyalin yapılardaki aktifliği üzerine ağırlaşmak hakikat olacaktır. Karbon fiberin yetersiz olduğu durumlar ise binaların tahlilleriyle ortaya çıkar. Alışılmış ki binanın mevcut durumu karbon fiber uygulamasına müsait değilse bu noktada karbon fiber yetersiz kalacaktır. Karbon fiberi yapının mevcut durumundan bağımsız olarak tek başına bir kurtarıcı olarak bir mucizevi gereç olarak düşünmek çok hakikat olmayacaktır” tabirlerini kullandı.
‘BİNA MÜSAİT DEĞİLSE BU NOKTADA KARBON FİBER YETERSİZ KALACAKTIR’
Karbon fiberin her kedere deva bir gereç olmadığını söyleyen İlhan, “Karbon fiber, belirli koşullar ve aşikâr durumlar dahilinde yapıların genel performansıyla alakalı olarak kullanacağımız bir materyal. Sıklıkla medyada karbon fiberi güya tek bir güçlendirme materyali olarak duymaya başladık. Aslında karbonla birlikte çelik, betonarme üzere klasik materyallerin de güçlendirmede kullanıldığını söyleyebiliriz. Değerli olan ayrıntı teknik insanların mevcut yapılardaki tespitleri sonrasında hangi gerecin kullanılacağına karar vererek ona uygun metot ve tekniklerle hakikat bir halde materyalleri uygulamasıdır. Yalnızca kamuoyunun, karbon fibere bu kurtarıcı gözüyle bakması bizi yanlış yerlere götürecektir. Mevzuya bütünsel bir çerçevede bakmakta yarar olduğunu düşünüyorum” dedi. (HABER MERKEZİ)
Yorumlar kapalı.