Mischa Ehrhardt
Almanya grev dalgasına mı sahne olacak? Çalışanların patronlardan talepleri, ücret-fiyat sarmalının habercisi mi? İşgücü açığının büyüdüğü Alman iktisat dünyasında, hararetli tartışmalar yaşanıyor.
Avrupa’nın en güçlü iktisadı olan Almanya’da pazartesi günü yapılan dev ihtar grevi, yakın gelecekte yaşanması olası gelişmelerle ilgili tartışmaları alevlendirdi.
Çalışanların ortalıkta dolaşan artırım talepleri, birtakım patronların nefeslerinin kesilmesine yol açabilir seviyede.
Birleşik Hizmet İşleri Sendikası (Verdi) kamu çalışanları için yüzde 10,5 artırım ve aylık olarak en az 500 euro maaş artışı talep ediyor. Demiryolu sendikası EVG ise yüzde 12 artırım, en az 650 euro da maaş artışı istiyor.
Sendikalar, yüksek enflasyon nedeniyle satın alma gücünde yaşanan kaybın bu artışlarla telafi edilmesi gerektiğini savunuyor.
Almanya, pazartesi günü son yılların en büyük grevine sahne oldu
Kimi iktisatçılar bu yüksek taleplerin ücret-fiyat sarmalına yol açabileceği, yani fiyat artışlarının maliyetlerde artışa, hasebiyle tekrar fiyat artışlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Yüksek fiyatların enflasyonla ne ilgisi var?
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Christine Lagarde, bir kaç gün evvel, fazlalaşan yükün hem çalışanlar hem de patronlar tarafından adil olarak paylaşılması gerektiği konusunda uyardı.
Lagarde, “Taraflar, yalnızca kendi lehine olacak formda, kayıplarını en aza indirmeye çalışırsa, o vakit daha yüksek kar marjları, fiyatlar ve fiyatlar birbirlerini üst çekebilir” dedi.
Sendikalar ise talepleri nedeniyle bu türlü bir sarmala girileceği görüşüne katılmıyor.
Sendikalar: “Saçmalık”
“Bir ücret-fiyat sarmalından bahsetmek saçmalık” diyen Verdi Lideri Frank Wernecke, taleplerinin zati gerçek enflasyonun gerisinde olduğunu söyledi.
Alman İktisat Araştırmaları Enstitüsü (DIW) Lideri Marcel Fratzscher de ücret-fiyat artışı tehlikesi görmediğini vurgulayarak, “Bu bir efsane” dedi.
Fratzscher, çalışanların aslında 2022’de ortalama yüzde üç oranında gerçek fiyat kaybını göğüslemek zorunda kaldıklarına, 2023’te muhtemelen buna yüzde iki ya da daha büyük bir kaybın ekleneceğine dikkat çekti.
Alman İktisat Uzmanları Kurulu Lideri Monika Schnitzer de enflasyonun bu yıl yüzde 6’nın üzerinde olmasının beklendiğine dikkat çekerek, çalışanların beklentilerinin hak verilebilir talepler olduğunu kaydetti.
Ancak ekonomist Schnitzer, birebir vakitte bir ücret-fiyat sarmalının önlenmesinin de değerli olduğunu vurguladı. Aslında bu nedenle Federal Hükümet’in patronların çalışanlara vergiden muaf bir kereye mahsus ödeme yapmasına imkan tanıdığını hatırlatan Schnitzer, tıpkı vakitte yüksek güç maliyetlerini azaltmak için de tedbirler alındığını kaydetti.
Peki bir uzlaşı mümkün mü?
Monika Schnitzer, patronlar ile çalışanlar ortasında kabul edilebilir bir uzlaşı sağlanabileceğini söyledi.
Geçmiş tecrübeler de aslında sendikaların taleplerinin mutabakatlara direkt yansımadığını, müzakereler sonrasında uzlaşılan son fiyat artışlarının çoklukla başlangıçtaki yüksek taleplerin altında kaldığını gösteriyor.
Münih merkezli İktisat Araştırmaları Enstitüsü ifo Lideri Clemens Fuest de tarafların uzlaşı sağlayabilecekleri görüşünde.
Fuest DW’ye, “Her vakit olduğu üzere bir uzlaşının sağlanacağını düşünüyorum. Patronlar, muhakkak bir düzeye kadar geri adım atacaktır. Lakin çok burada da bir hudut var. İddiam, yüzde 7 seviyesinde bir fiyat artışının olacağı tarafında. Bu tekrar enflasyon oranının altında bir oran lakin özel hane halklarını ve çalışanları rahatlatacaktır” dedi.
Çalışanların elini güçlendiren nedenler neler?
DIW Lideri Marcel Fratzscher, gelecekte grevlerin sayısında artış olacağından emin.
İşgücü piyasasındaki değişimin, fazlalaşan işgücü açığının, çalışanların elini güçlendirdiğini anlatan Fratzscher, “İşgücü piyasası bir dönüm noktası yaşıyoruz. Patronların fiyatları ve çalışma şartlarını az çok dikte edebildiği bir patron piyasası periyodu sona ermiş üzere görünüyor” diye konuştu.
Almanya’da işgücü ve vasıflı personel açığı olduğu, gelecekte de bunun bir sorun olacağı artık tartışma götürmez bir gerçek.
Federal İş Ajansı’nın araştırma enstitüsü olan İstihdam Araştırmaları Enstitüsü’nün (IAB) son tahlilleri de bunu takviyeler nitelikte. IAB, 2023 yılı için toplumsal sigorta primine tabi işlerde 340 bin kişilik bir artış bekliyor, istihdam edilen kişi sayısı da yaklaşık 46 milyon ile yeni bir doruğa ulaşacak.
IAB’nin makroekonomik tahliller ve varsayımlar kısmının yöneticisi Enzo Weber, “İşgücü açığı on yıllardır görmediğimiz bir boyuta ulaştı. Bu nedenle sıkıntı bir iktisadi ortamda bile olsa patronlar çalışanlarını koruma etmeye çabalıyor” dedi.
Weber ayrıyeten istihdamdaki düzgüne gidişatın gelirleri desteklediğini ve münasebetiyle iktisat için de değerli bir istikrar çıpası olduğunu kaydetti.
İşgücü açığını kapatmanın reçetesi yüksek fiyatlar mi?
İşverenlere yakınlığı ile tanınan Alman İktisadı Enstitüsü (IW), fiyatlardaki artışın tek başına işgücü açığını kapatamayacağı görüşünde.
IW işgücü piyasası uzmanı Alexander Burstedde yayımlanan bir araştırmasında, fiyatlardaki artışların ne kısa vadede nitelikli işgücü eksikliğini giderebileceğine, ne de orta vadede işgücü piyasasındaki şartlarda kâfi hareketliliğin ortaya çıkmasını sağlayabileceğine işaret etti.
Burstedde, “Daha yüksek fiyatlar, bunun yerine, bilhassa işgücü açığının yüksek olduğu branşlarda kısa vadede hizmet ve malları daha kıymetli hale getirecektir” görüşünü savundu.
Yorumlar kapalı.