Çin Başbakanı Li Çiang, Avrupa’da ekonomik güvenlik tasalarının arttığı bir periyotta Almanya ve Fransa’ya yaptığı ziyaretlerde risk algısına karşı açıklık ve işbirliğini geliştirme davetinde bulundu.
Mart ayında vazifeye başlayan Başbakan Li, birinci yurt dışı ziyaretlerini Almanya ve Fransa’ya yaparak, ABD ile rekabetin ve tansiyonların arttığı bir periyotta Çin’in Avrupa’nın “stratejik özerkliğini” desteklediği iletisini verdi.
Hafta başından itibaren Almanya ve Fransa’da temaslarda bulunan Li, Almanya’da Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve mevkidaşı Olaf Scholz, Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve mevkidaşı Elisabeth Borne ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Berlin’de Alman mevkidaşı ile Çin-Almanya hükümetler ortası müracaat konferansı toplantısını gerçekleştiren, Paris’te Fransız hükümetinin mesken sahipliğindeki Yeni Global Finansman Paktı Tepesi’ne katılan Li, her iki ülkede de iş dünyası temsilcileriyle bir ortaya geldi.
Li, başbakan olarak birinci yurt dışı ziyaretlerini Avrupa Birliği’nin (AB) lokomotifi olan iki ülkeye yapmayı tercih ederek, ABD ile global güç rekabetinin arttığı bir devirde siyasi cepheleşmeye karşı kıta ile ekonomik ve siyasi bağları geliştirme iletisi verdi.
Çin Başbakanı’nın Avrupa ziyaretlerinin, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Pekin’i ziyaret ettiği vakte denk gelmesi dikkati çekti. Blinken’ın Çin ziyareti, tansiyonlu münasebetlerde istikrarı sağlamak üzere irtibat kanallarını kurmayı amaçlarken Li’nin Avrupa’daki temasları ekonomik işbirliğini geliştirmeye ve ekonomik güvenliğe dair risk algılamalarını gidermeye odaklandı.
“RİSKLERİ TEDBİRE VE İŞBİRLİĞİ BİRBİRİNE ZIT DEĞİL”
Berlin’e 18 Haziran’da temaslara başlayan Başbakan Li, burada iş dünyası temsilcileriyle yaptığı görüşmede, ekonomik bağları koparma yaklaşımı yerine daha fazla açıklık ve işbirliği daveti yaptı.
Li, “Riskleri tedbire ve işbirliği birbirine zıt değildir. Tarafların güvenlik tasaları olması anlaşılır lakin burada kıymetli olan riskleri nasıl akılcı formda tanımlayıp ona nazaran önlem alacağımız.” dedi.
Hükümetlerin istikrarlı iş ortamı oluşturup piyasa dinamiklerine nazaran risk değerlendirmesi ve idaresi işini şirketlere bırakması gerektiğini savunan Li, “Umarız Almanya, açık pazar anlayışını sürdürerek ülkede yatırım yapan Çinli şirketlere adil, şeffaf ve ayrımcı olamayan bir iş ortamı sağlar.” sözünü kullandı.
Çin-Almanya Ekonomik ve Teknik İşbirliği Forumu’nda konuşan Li, Avrupa’da son vakitlerde lisana getirilen “riskleri azaltma” yaklaşımına ait görüşlerini şu sözlerle lisana getirdi:
“Uzun mühlet mahallî idarelerde çalıştım, kullandığımız araçların birçok Alman markasıydı. Şanghay’da 5 yıl Parti Sekreterliği yaptığım periyotta devletin verdiği makam aracı Çin’de üretilen Volkswagen marka bir arabaydı. Ben bunu risk olarak görmedim. Hastaneye gidip tomografi çektirdiğimizde bunlar daima Siemens aygıtlarla yapılıyor lakin içine girdiğinizde ‘Bu inançsız.’ demiyorsunuz. Biz Çin’de bunların hiçbirini risk olarak görmedik ve ‘Riski azaltalım.’ diye bir fikrimiz olmadı.”
“SİSTEMİK RAKİP”
Li’nin Berlin ziyareti, Alman hükümetinin 14 Haziran’da birinci kapsamlı Ulusal Güvenlik Strateji’ni açıklamasının akabinde geldi. Berlin idaresi yeni strateji evrakında Çin’i “sistemik rakip” olarak tanımlarken, “devamlı olarak Almanya’nın çıkarları ve bedelleri ile çelişen aksiyonlarda bulunduğunu” vurgulamıştı.
Li, Scholz ile görüşmesinde iki ülke ortasında ayrışma yerine daha yakın bağların kurulmasından yana olduklarını vurgulayarak, “Ekonomik bağları koparmak ve muhakkak ülkelere ayrımcı önlemler uygulamak piyasa kurallarına eşit kurallarda rekabet prensibine muhalif olacaktır.” biçiminde konuştu.
Almanya Başbakanı Scholz da ülkenin, Çin ile ekonomik bağları koparmaktan çıkarı olmadığını, bunun yerine Alman şirketlerine daha eşit kaideler sağlama arayışında olacağını kaydetti.
Scholz, Alman şirketlerinin Çin pazarına erişimde hala zorluklarla ve haksız rekabetle karşı karşıya olduğunu belirterek, ekonomik manada “tek bir ortak” yerine istikrarlı iştirakler ve ilgiler için ticareti çeşitlendirmek istediklerini vurguladı.
Tedarik zincirinde “insan haklarının” değerini vurgulayan Scholz, “Uygun üretim şartları ve buna bağlı olarak insan hakları durumundaki iyileştirmeler iki ülkenin de çıkarınadır.” dedi.
Li’nin ziyareti sırasında Çin ve Almanya, ileri üretim teknolojisi ve etrafın korunması da dahil çeşitli alanlarda 10’dan fazla işbirliği mutabakatı imzaladı.
UKRAYNA KRİZİ
Alman Başbakan, Li ile görüşmesinde Rusya-Ukrayna Savaşı’nı da ele alırken, Çin’e savaşı sonlandırmak üzere Rusya üzerindeki nüfuzunu kullanma davetini yineledi.
AB’DE “EKONOMİK GÜVENLİK” ENDİŞELERİ
Li’nin Almanya’daki temasları, Avrupa Birliği (AB) Komitesinin, 20 Haziran’da “Avrupa Ekonomik Güvenlik Stratejisi”ni açıklamasına denk geldi.
Bazı ekonomik bağımlılık ögelerine işaret etmek ve kritik teknolojilerin üçüncü ülkelere aktarılmasına bağlı riskleri gidermek üzere izleme düzeneklerinin kurulmasını öneren plan, Avrupa’da fazlalaşan ekonomik güvenlik telaşlarını gözler önüne serdi.
AB ülkelerinin ekonomik güvenlikleri konusunda riskleri belirlemek ve yönetmek için geliştirilen strateji, güç güvenliği, tedarik zincirlerinin direnci, kritik altyapı ve siber güvenlik, teknoloji güvenliği, ekonomik bağımlılık ve ekonomik zorlamaya bağlı risklerin kapsamlı halde değerlendirilmesini öngörüyor.
Stratejide, Çin’in ismi anılmasa da AB içinde ekonomik zorlama ve bağımlılığa karşı önlem alınması ve birtakım kritik teknolojilerin aktarılmasına dair tasaların bir kısmının Çin ile ilişkili olduğu biliniyor.
“AVRUPA, ÇOK KUTUPLU DÜNYADA KIYMETLİ BİR KUTUP”
Li, Almanya’daki temaslarının akabinde ziyaret ettiği Fransa’da da başkanlar ve iş dünyası temsilcileriyle görüşmelerinde misal bildiriler verdi.
Çin Başbakanı, Fransa’da Cumhurbaşkanı Macron ile görüşmesinde Ukrayna ve Tayvan problemlerine ait görüş alışverişinde bulundu.
Fransız önder, nisanda Pekin’e yaptığı ziyarette, “Avrupa’nın stratejik özerkliğini” savunarak, Çin ile rekabetinde “ABD’nin vassalı” üzere hareket etmemesi gerektiğinin altını çizmiş, Tayvan probleminde tansiyonun tırmanmasının Avrupa’nın çıkarına olmayacağını vurgulamıştı.
Başbakan Li, Fransız mevkidaşı Borne ile görüşmesinde iki ülkenin “bağımız ilişki” kurmasının, global sınamalara karşı ekonomik ve diplomatik işbirliğini ve uyumu geliştirmesinin kıymetine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Çin, Avrupa’yı çok kutuplu dünyada kıymetli bir kutup olarak görüyor. Umarız Fransız tarafı, olumlu nüfuzunu kullanarak Avrupa’yı Çin’e dair daha akılcı ve objektif bir anlayış siyasetleri oluşturma konusunda cesaretlendirir.”
Fransız Başbakan da Li’ye karşılığında Avrupa’nın stratejik özerkliğini koruyacağını belirterek, ekonomik bağların koparılmasını, sanayi ve tedarik zincirlerinin kesilmesini desteklemediğini vurguladı.
“ÇİN’İN KALKINMASI RİSK DEĞİL FIRSAT”
Paris’te düzenlenen “Yeni Global Mali Pakt Zirvesi”ne katılan Li, tepede yaptığı konuşmada, Çin ile Avrupa’nın, ihtilaflarla ve belirsizliklerle dolu dünyada farklılıklarını çözerek ortak taban araması gerektiğini, insanlığın sürdürülebilir kalkınması için ayrışmayı değil yakınlaşmayı teşvik etmesi gerektiğini vurguladı.
Li, AB Kurulu Lideri Charles Michel ile tepe marjında yaptığı görüşmede, Çin ile AB ortasında temel bir çıkar çatışmasının bulunmadığını, bir tarafın kalkınmasının başkasının yararına olduğunu kaydederek, “Çin’in kalkınması dünyaya riskler değil fırsatlar sağlıyor, global sanayi ve tedarik zincirlerine şoklar değil istikrar getiriyor.” dedi.
Çin ve AB’nin stratejik özerkliğe ve çok taraflılığa bağlı hareket ederek karşılıklı itimadı geliştirmesi gerektiğini vurgulayan Li, “Böyle bir tavır, Çin ve AB’nin ortak kalkınmasına, global sınamalara ortak cevap verilmesine ve çok kutuplu bir dünyanın inşasına katkı sağlayacaktır.” tabirini kullandı.
Li, AB’nin Çin ile ilgilerini objektif ve rasyonel bir bakışla değerlendireceği, pratik işbirliğinin sağlam tabanda sürdürüleceği umudunu lisana getirdi.
Michel de Çin’in kalkınmasının AB ve dünya için faydalı olduğuna işaret ederek AB’nin, Çin’in kalkınmasını baskılamayı amaçlamadığını, “yeni soğuk savaşa” karşı olduğunu aktardı.
Çin Komünist Partisinin (ÇKP) Ekim 2022’deki 20. Ulusal Kongresi’nde partinin en yüksek karar organı Daimi Komite’ye seçilerek parti hiyerarşisinde ikinci sıraya yükselen Li, Çin Ulusal Halk Kongresi’nin mart ayındaki genel şurasında başbakanlığa getirilmişti.
Yorumlar kapalı.