Hatice Kamer
Eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, etkin siyaseti bıraktığını duyurdu. Bu karar Kürt siyasetinin önde gelen siyasetçileri kadar Demirtaş’ın memleketi Diyarbakır’da da memnuniyetsizlikle karşılandı.
Artı Gerçek internet sitesine verdiği röportajda Demirtaş, HDP’ye yönelik tenkitler yöneltti ve partisine değişim daveti yaptı.
“Ben kendi adıma, halkımıza layık bir siyaset ortaya koyamadığımız için samimiyetle özür diliyorum. Pratikteki gayretlerimle bu eksiklikleri giderme kelamı veriyorum” diyen Demirtaş ve faal politikayı bu evrede bıraktığını açıkladı.
Röportajın tamamı yayımlanmadan evvel HDP’den gelen birinci yorumlardan birisi Sezai Temelli’den geldi. Temelli, ”O siyaseti bırakmak istese de biz onu bırakmayız. Bir arada siyaset yapmaya devam edeceğiz” dedi.
Cumhurbaşkanlığı ikinci tıp seçiminde Güney ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaklaşık 2 milyon HDP seçmeninin sandığa gitmediği iddia ediliyor.
Halk ortasında HDP’nin seçim stratejisi, cumhurbaşkanı adayı çıkarmama, ittifak çatısındaki TİP’in kendi listesiyle aday çıkarması ve HDP’nin buna net bir hal göstermemesi, milletvekili adaylarının parti merkezinden dayatıldığı görüşü hakim.
Bununla birlikte Demirtaş’ın da bu süreçte rolünün fazla olduğunu düşünenler de var.
Demirtaş’ın açıklamasından sonra Diyarbakır’da konuştuğumuz birçok HDP’li seçmen, bu karar karşısında üzgün olduklarını ve Demirtaş’ın siyaseti bırakmasını istemediklerini söz ediyor.
Seçmen, Demirtaş’ın HDP içinde bir öz tenkit süreci başlatmak ismine taktik bir adım attığına inanmak istiyor.
‘Sorumlular istifa etmezse HDP diye bir şey kalmayacak’
Görüştüğümüz eski bir HDP’li siyasetçiye nazaran Demirtaş’ın bu kararı sürpriz değil.
HDP’nin temsil ettiği bir halk gerçekliği olduğunu fakat halkın taleplerinin de görmezden gelindiğini savunan siyasetçi, “İttifaklar sürecinden aday belirleme sürecine kadar bu süreçte rolü olan hiçbir aktör eksikliği kendinde görmüyor” diyor ve ekliyor:
“HDP içindeki kararlarda kimi isimler tesirli. Bu şahıslar yanılgıyı kendileri yerine dışarıda arıyor.
“Kimse sorumluluğunu görmeyince de Demirtaş bu adımı atmak zorunda kaldı. Şayet sorumlular istifa etmez ise HDP diye bir şey de kalmayacak.”
‘Demirtaş, mahpusta HDP’den daha faal kampanya yürüttü’
90’lardan beri HDP geleneğine dayanak veren ve son oyunu da Demirtaş’ın daveti ile Kılıçdaroğlu’na verdiğini söyleyen bir esnaf, partisinin bölge halkının taleplerini temsil eden bir çizgide kalması gerektiğini düşünüyor.
Esnaf, HDP’nin “Türkiyelileşmek” halinin tahlil sürecinde düzgün olduğunu lakin partinin son birkaç yılda bölge partisi olarak kalması gerektiğini savunuyor:
“Yüzde 5 bile olsa yalnızca bu halkın taleplerini temsil eden bir çizgide kalmalıydı, biz olmalıydık.”
Demirtaş’ın mahpusta HDP ve Yeşil Sol Parti’den daha faal ve düzgün bir kampanya yürüttüğünü söylüyor.
“Eşi Başak Demirtaş fiili olarak mitinglere katıldı, o ise toplumsal medyadan güç verdi. Tüm süreçte çok çabaladılar lakin olmadı zira parti de kâfi gücü vermedi. Biz en başında HDP’nin de bir aday çıkarmasını istiyorduk fakat çıkarmadı.
“Siyaset benim için Kürt sorunun tahlil bulması için bir araçtır. HDP’nin hendek olaylarından bu seçime kadar eksikliğe düştüğü birçok olay oldu fakat tüm bunlar görmezden gelindi, özeleştiri yapılmadı ve yanılgılar kabul edilmedi. O denli olunca halk da yavaş yavaş takviyesini çekti.”
İsmini vermek istemeyen esnaf, Demirtaş’ın siyaseti bırakacağına çok üzülse de bu adımının hakikat olduğuna inanıyor.
“Siyaset günübirlik değil yarını da kapsamalı. Siyaseti bırakırsa Kürtler için kayıp olur lakin hal lazım, ben çok üzüldüm lakin bu hal tahminen birçok kişinin şapkayı önüne koymasına yol açar, sorumluluğu üstlenir ve istifa ederler.”
‘O yoksa biz de yokuz’
Dağkapı Meydanı’nda arkadaşlarıyla çay içen bir küme gencin yanına gidiyorum. İkisi fırıncı, başka ikisi de belediyenin taşeron firmasında çöpçülük yapıyor.
Demirtaş hayranı olan bu gençler, onun bu kararından bihaber.
“Eğer siyaseti de bırakırsa artık mahpustan hiç çıkamaz” diyor gençlerden biri.
Onlara nazaran Demirtaş tutuklandığı birinci günden itibaren yalnız bırakıldı.
“Tutuklandığında halk daima bir arada karşı çıksaydı bugün bunların hiçbiri olmazdı” diyor.
Seçim sonuçları onları şad etmiş değil. Bu nedenle “Kürtler elinden geleni yaptı” diyorlar. Demirtaş daveti üzerine Pazar günü gidip oy kullanmışlar.
“Selo liderin ağzından çıkacak her söz bizim için değerli, o istedi diye hepimiz CHP’ye oy verdik, yoksa Diyarbakır nere CHP nere? O yoksa biz de yokuz.”
Gençlerden biri Demirtaş’ın konuşmasıyla içinin rahatladığını söylüyor.
HDP’nin Demirtaş sonrasında bir başkan çıkaramadığını söyleyen genç, “Selo candır, ona yazıktır. O çekiliyorum dese de gönlümüzün liderdir oradan da istifa edemez ya” diyor.
Gençlerden biri ise “Demirtaş istifa edeceğine HDP kendini güncellemeli” diye karşılık veriyor.
‘Demirtaş’ın da kusuru var, adaylık için davet yapmalıydı’
Adı Ramazan olan arkadaşları ise Demirtaş’ın da yanlışının olduğu görüşünde.
Demirtaş’ın seçmeni CHP’ye ve Kılıçdaroğlu’na yönlendireceğine HDP içinden birilerinin aday olması için davet yapması gerektiğini savunan Ramazan, “HDP’ye terörist gözüyle bakan bir sürü CHP’li de var ve onlar sadece HDP destekliyor diye Kılıçdaroğlu’na da oy vermedi. En büyük yanılgı aday çıkarmamalarıydı” yorumunu yapıyor.
‘O niçin faturayı kendine kesiyor ki?’
Tarihi surların önünde oturan üç kişinin yanına gidiyorum, onların da haberi olmamış, şaşırıyorlar. Üçü de telefonlarını açıp haberlere bakıyor. Bunun hakikat olduğunu öğrenince ise çok üzülüyorlar.
“Demirtaş çekilirse Kürt siyaseti de Türkiye de çok şey kaybeder” diye yorum yapıyorlar.
İçlerinden biri, “O niçin faturayı kendin e kesiyor ki, bence istifa etmesi gereken halkın tanımadığı adayları halka dayatanlar olmalı” diyor.
Bir başkası ise arkadaşının bıraktığı yerden şöyle devam ediyor:
“Onun daveti bizim için belirleyiciydi. Kürtler kendi adayını çıkarsaydı, Kılıçdaroğlu Özdağ yerine HDP ile görüşecekti. Ancak ne oldu? Tüm süreç boyunca HDP yanında bile görünmek istemedi. HDP ne yaptı? Kürtlerin oyunu peşin teslim etti, bu da onun bir sonucu.”
Aralarında en yaşlı olanı ise “HDP bir bina ise Demirtaş onun temeli, onsuz HDP mi olur?” diye soruyor.
‘Kimse yeni bir şey beklemesin: İdeolojinin cebinde ihanet, dinlerin cebinde afaroz etiketi var’
Eskiden siyaset içinde yer alan Mehmet ise Demirtaş için “O Kürt siyasetini lacivertten, yani resmiyetten kurtardı. Siyasetteki en net adamlardan biridir o” diyor.
Demirtaş’ın halkla birleştiğini ve insanlara göz hizasından baktığı için bu kadar sevildiğini düşünen Mehmet, şunları söylüyor:
“Su yüzüne çıkan tenkitler vardı. Dünkü toplantıda muhtemelen verdiği demeç çok eleştirildi ondan çekilmiş olabilir. Kimse Selo Lider yeni oluşum yapacak diye beklemesin. İdeolojinin cebinde ihanet, dinlerin cebinde aforoz etiketi var, o yüzden kimse konuşmuyor lakin herkes ne olduğunu çok düzgün biliyor” diyor.
Z nesli ne diyor?
Kendilerini Z nesli olarak niteleyen Rozerin ve Rabia için de Demirtaş bir fenomen.
İkisi de bu karar duyduğunda şok olmuş. “Siyaseti bize sevdiren bir kişi varsa o da Demirtaş” diyorlar.
Rozerin, Demirtaş’ın tutuklu olmasına karşın seçim sürecinde dışardaki birçok siyasetçiden daha tesirli olduğuna inanıyor.
“O giderse ben onun yerini dolduracak bir siyasetçi tanımıyorum” diyor.
‘Kürt siyaseti halka karşın olmaz’
Mikrofonu uzattığımız bir sıhhat çalışanı ise HDP’nin izlediği yanlış siyasetin buna neden olduğuna inanıyor, bunun yanında Demirtaş’ı da eleştiriyor.
“Türkiye’de Kürt siyaseti halka karşın olmaz. İdare, tabandan gelen taleplerle siyaset belirler” diyen sıhhat çalışanı şöyle devam ediyor:
“Yönetim kendini halka dayatamaz ancak bu süreçte HDP idaresi kendini halka dayattı. Halktan kopuk halk için siyaset mi olur? Bu bir halk hareketi, bir siyasi gelenektir, kimsenin kendi kararını dayatacağı özel bir alan değildir.”
Ona nazaran HDP idaresi tüm seçim süreci boyunca halkın taleplerini “görmezden gelen bir siyaset” izledi ve Demirtaş bu adıma atmaya mecbur kaldı.
Sağlık çalışanı, Kürtlerin kendini halka dayatan hiçbir siyasete müsaade etmeyeceğini savunuyor:
“Bu halk, parti idare erkinin vesayetini kabul etmediğini sandığa gitmeyerek gösterdi. İttifaklar sürecinde halkı duymadılar, adayları belirlerken halkı dinlemediler, cumhurbaşkanı adayı çıkarmadılar, buna karşın hiçbir yönetici çıkıp bu öz tenkit bile yapmadı.
“İki devir kuralı var dediler lakin yedi periyottur aday olanlar var. Emin Aktar üzere bu kentin tanıdığı ismi dokuzuncu sıraya, Ezidi adayı 10. sıraya koyup birinci sıralara halkın tanımadığı adaylarla doldurdular. Bu da insanları sandıktan uzaklaştırdı, merkeziyetçi anlayışı bu halka dayatırsan partiyi de dağıtırsın.”
‘Tavrı örnek olmalı’
O da ikinci cinste oy kullanmamış.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun ikinci çeşit öncesinde Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ’ın dayanağını almasını sıkıntılı olarak gören sıhhat çalışanı şu görüşleri lisana getiriyor:
“Düşünsenize Cumhurbaşkanı seçiminde bile bir piyon kadar misyon yüklenmediler. Kılıçdaroğlu seçilse Özdağ üzere bir adam hayatımız etkileyecek kararlarda kelam sahibi olacaktı. Benimkisi de bir tutumdu, o yüzden oy kullanmadım. Demirtaş’ın haline hürmet duyuyorum, onun da eksik olduğu yerler vardır, bu tutumu HDP’nin içindeki birçok bireye örnek almalı.”
‘Kararıyla HDP idaresinin de adım atmaya mecbur bırakıyor’
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Vazifelisi Dr. Vahap Coşkun, seçimden sonra ortaya çıkan tablodan kimsenin mutlu kalmadığını belirtiyor.
HDP’de parti içi tartışmaların birinci kere kamuoyu önünde cereyan ettiğini vurgulayan Coşkun, şunları söylüyor:
“Eleştirisinde Demirtaş tüm sorumluluğu HDP’ye yükledi lakin toplumsal medyada ona da çok sayıda tenkit geldi. Ortaya çıkan bu tabloda onun da rolünün çok olduğu tabir edildi. Demirtaş o tenkitleri gördü ve bu kararı verdi ancak kararı, siyaseti tümden bırakmaya yönelik değil. Şartlar değişirse kararını tekrar gözden geçirecektir. Ama o bu kararıyla HDP idaresinin de adım atmaya mecbur bırakıyor.”
‘HDP’yi daha güç günler bekliyor’
Coşkun’a nazaran HDP içinde de Demirtaş’a da birçok tenkit yapılıyor.
Demirtaş’ın HDP’nin önüne geçtiği, HDP’nin gelişmesine müsaade vermediği, aldığı kararlarla HDP’yi mecbur bıraktığı yönündei tenkitleri hatırlatan Coşkun, “Ama bu son kararı partinin de geleceğini etkileyecek üzere görünüyor” diyor.
HDP’nin siyaseten bir çıkmazda olduğunu öne süren Coşkun, partinin bunu aşması için revizyona gereksinimi olduğu kanaatinde.
Demirtaş’ın kararıyla HDP’ye çok sorumluluk düştüğünü anımsatarak, “Demirtaş çekildi diye tüm sıkıntılar çözülecek mi? Elbette ki hayır lakin bu sıkıntıların tahlili için hemen adım atmalı” diye konuşuyor.
Coşkun, HDP’nin ittifak partileriyle hukuku, aday belirleme prosedürleri, cumhurbaşkanı adayı çıkarmama kararının halk tabanında tasvip edilmediğini belirtiyor:
“Seçimden sonra çıkan tablodan Demirtaş da mesul fakat o bunun için istifa etti. Elbette ki bu kararla işler kolaylaşmayacak. Karşılık bekleyen birçok soru var ve HDP’yi daha sıkıntı günler bekliyor.”
Yorumlar kapalı.