Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT) öğretim üyesi, ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu, 28 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nin ikinci tipine ait değerlendirmesinde Türkiye iktisadına dair çok fazla belirsizlik olduğunu belirtti. Acemoğlu, seçimden sonraki ekonomik tablo için “Muhtemelen daha da berbata gidecek ve katiyetle daha yeterli olmayacak” yorumunu yaptı.
Sosyal medya hesabından paylaşımlar yapan Acemoğlu, Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığında üçüncü devrine başlamasınını demokrasi ve iktisat açısından sonuçları olacağını yazdı. Acemoğlu, sonuçları yargı, siyaset, medya, bürokasi ve sivil toplum açısından başka farklı inceledi.
“İyi bir haber değil”
Acemoğlu, Erdoğan’ın seçilmesinin Türkiye demokrasisi açısından “iyi bir haber olmadığını” belirtti.
Ekonomiye dair değerlendirmelerde de bulunan Acemoğlu, kısa vadede yabancıların Erdoğan’ın zaferini istikrar sürmesi açısından “iyi bir durum” olarak yorumlayabileceğini lakin mevcut siyasetlerin devamının herkesi etkileyeceğini yazdıktan sonra, şu tabirleri kullandı:
“Negatif gerçek faiz, kurumların bağımsızlığını büsbütün yitirmesi ve geniş çaplı berbat idarenin fazlalaşan maliyetleri olacaktır. Bunlar Merkez Bankası’nın tükenen rezervlerinde de görülebilir.
“Daha büyük tehdit üç ana sorunun pekişmesi”
Daha büyük tehdit, mevcut üç ana sorunun pekişmesi: Üretkenlik artışı ve verimlilik iyileştirmelerinin olmaması; kurumsal ve mali bilançolar ile berbatlaşan mali durum. Üçü de çok maliyetli.
Ekonomik büyüme, inşaat dalı, kredi büyümeleri ve hükümet harcamaları temelli, kâfi yatırımın yahut üretkenlik artışının olmadığı, düşük kaliteli bir büyüme. Yolsuzluk ve patronaj durumu daha da makus bir hale getiriyor.
Şirket bilançoları berbatlaştı fakat ne kadar makûs olduğunu bilmek imkansız. Bu, büyük oranda Covid iktisadı ve hükümetin emekçi çıkarımını engelleyen baskılarıyla ilgili.
Batık kredi vurgusu
Bankalar, bilhassa kamu bankaları, kısmen kurumsal bilanço meseleleri nedeniyle, kısmen de borç vermeyi kesmemeleri için baskı altında kaldıkları için muhtemelen çok sayıda batık krediye sahip.
Hükümet harcamaları arttı ve kur muhafazalı mevduat (liradaki düşüşü durdurmak için uygulamaya konuldu), gelecekteki gelirleri garanti eden çeşitli özel-kamu programları ile devlet bankalarının bilançoları aracılığıyla büyük örtülü garantiler bulunuyor.
Bütün bunlar, zelzelenin neden olduğu mega yıkımın mali ve ekonomik maliyetleri ve bunun gerektirdiği yine inşa (artı hala mühlet gelen mülteci sorunu) nedeniyle daha da kötüleşiyor.
“Kesinlikle daha yeterli olmayacak”
Mevcut durumda, bunların tümü muhtemelen daha da berbata gidecek ve katiyetle daha düzgün olmayacak. Körfez’den ve tahminen de Rusya’dan gelen turizm gelirler rezervlere bir müddetliğine dayanak olabilir ama önümüzde çok fazla belirsizlik var.”
Yorumlar kapalı.