IMF: Gelişmiş ülkelerde faizlerin Covid salgını öncesindeki düşük düzeylere inmesi bekleniyor

Uluslararası Para Fonu (IMF), düşük üretkenlik ve nüfusun yaşlanması nedenleriyle dünyanın önde gelen gelişmiş ekonomilerinde, faizlerin Covid salgını öncesi seviyelere düşeceği kestiriminde bulundu.

IMF’ye nazaran borçlanma faizlerindeki artış süreksiz bir müddet devam edecek, enflasyon denetim altına alındığında faizler de düşecek.

Örneğin İngiltere Merkez Bankası faizleri Aralık 2021’den bu yana yüzde 0,1’den yüzde 4,25’e yükseltti.

Bu yükseliş ülkede banka kredisiyle konut alanların aylık mortgage ödemelerinde büyük artışlar manasına geldi.

İngiltere, ABD, Avrupa ülkeleri ve öteki birçok ülkede yükselen enflasyon karşısında merkez bankaları faiz hadlerini yükseltmeye yönelmişti.

İngiltere’de yıllık enflasyon, güç fiyatları ve münasebetiyle besin fiyatlarındaki büyük artışlarla birlikte yaklaşık son 40 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 11’e kadar çıktı. Şubat ayında yıllık enflasyon yüzde 10,4 ile Merkez Bankası’nın yıllık kestiriminin 5 katı olmuştu.

Enflasyonun düşeceği beklentisi neye dayanıyor?

Enflasyonun dünya çapında artış göstermesinin altında yatan faktörlerden biri de Rusya’nın Ukrayna’yı 24 Şubat 2022’de işgale başlamasıyla birlikte elektrik, yakıt ve gaz fiyatlarındaki tırmanmaydı.

Fakat IMF tarafından internete konulan bir blogda, gerçek faizlere son vakitlerde getirilen artışların süreksiz olacağı kestiriminde bulunuyor.

Washington merkezli milletlerarası finans kuruluşu IMF, “Enflasyon denetim altına alındığında, gelişmiş iktisatların merkez bankaları büyük ihtimalle para siyasetlerini gevşetecek ve faizleri pandemi öncesi seviyelere hakikat çekecekler” diyor.

IMF, enflasyonun olası düşüşünde gelişmiş iktisatların nüfuslarındaki yaşlanmanın da tesiri olacağını düşünüyor.

Nüfusun yaşlanması ile enflasyon ortasındaki bağın nasıl kurulduğunu Polar Capital isimli finans kuruluşundan George Godber, BBC’ye şöyle açıkladı:

“Harcamalarınızın gelirinize oranının en yüksek olduğu yaşlar 20, 30 ve 40’lı yaşlarınız oluyor. Ekseriyetle bir konut kurabiliyor, çocuk sahibi olabiliyor, otomobil ve eşya alabiliyorsunuz. Lakin yaşlandıkça giderek daha az tüketiyorsunuz.”

Nüfustaki yaşlanmaya bir örnek İngiltere. İngiltere Merkez Bankası Lideri Andrew Bailey yakınlarda ülke nüfusunda 20-59 yaş kümesinin oranının son 10 yıl içinde yüzde 65’in altına düştüğünü ve önümüzdeki yıllarda daha da düşmesinin beklendiğini söylemişti.

IMF’nin enflasyonun düşeceği iddiasının temelindeki öteki varsayım da düşük üretkenlik, yani bir iktisatta üretilen mal ve hizmet ölçüsü.

Yine İngiltere’den örnek vermek gerekirse, Merkez Bankası Lideri Bailey, 2008 yılındaki finans krizi öncesinde ülkede imalat sanayiinde üretkenliğin arttığını lakin krizden sonra büyük düşüş gösterdiğini söyledi.

İngiltere Merkez Bankası, Mart ayında da faiz hadlerinde küçük bir artış yaptı fakat enflasyonun yılın kalan kısmında süratli bir biçimde düşmesini beklediğini de açıkladı.

Eflasyondaki düşüş beklentisinde İngiltere özelinde hükümetin hanelere verdiği güç faturası dayanağı ve yaz aylarında düşmesi beklenen güç fiyatlarının rolü var.