Beslenmede asıl kıymetli olanın besinler ortasındaki dengeyi kurabilmek olduğunun altını çizen uzmanlar çok sağlıklı beslenen bir bireyde istikrarsız beslenme ve yeme bozukluğu görülebileceğini belirttiler.
Besinleri yeterli ya da berbat olarak ayırmanın beşerler üzerinde gerilim yarattığına değinen Gastroenteroloji Diyetisyenliği Derneği Lideri Prof. Dr. Murat Baş, şöyle konuştu:
“Besinleri yeterli ya da makûs diye ayırmak yerine; besleyici, orta seviyede besleyici, daha az besleyici ya da besleyiciliği çok daha düşük olarak sınıflamayı daha çok tercih ediyoruz. Aslında beslenmeyi bir bütün olarak düşündüğünüzde, genel beslenme planı içerisinde yüksek besleyiciliği olan besinlere yer verirken orta seviyede ya da daha az seviyede besleyiciliği olan besinlere de yer verebiliriz manasına geliyor. Şayet sağlıklı bir beslenme planına bağlıysak bu planına bağlılığın içerisinde her türlü besine yer manasına geliyor.”
“PORSİYON DENETİMİ ÖNEMLİ”
Besinleri âlâ ya da makus ayıran şahıslar, ekseriyetle yeme bozukluklarına çok daha fazla yatkın hale geldiğini belirten uzmanlar, kişinin berbat olarak etiketlediği bir besin varsa o besini tükettiğinde bu sefer de ‘Eyvah! Ben makûs bir besin tükettim ve şu anda aslında hatalı bir insanım’ üzere bir psikoloji içerisine girebildiğini belirtti.
Ya da tam bilakis dünyada giderek fazlalaşan bir ‘sağlıklı yeme takıntısı’ rahatsızlığı olduğunu söyleyen Baş, “Bu aslında bir nevi yeme bozukluğudur. Bu yeme bozukluğu içerisinde de beşerler tekrar besinleri sağlıklı ve sıhhatsiz diye ayırıyorlar. Sağlıklı yeme takıntısı olan bireylerde ekseriyetle farklı besinleri büsbütün beslenme planından uzaklaştırmak ya da çok sağlıklı olarak nitelendirdikleri besinleri de çok daha fazla tüketmek üzere bir eğilim içerisine girebiliyorlar. Dengeyi ne tarafa yanlışsız bozarsanız bozun aslında yarattığınız şey tekrar dengesizliktir. Bu nedenle de beslenmede kıymetli olan şey bir; sağlıklı beslenme planına bağlı kalmak, iki; porsiyon denetimi sağlamaktır” dedi.
“HER GÜN YEMEK YERİNE, HAFTADA 1 GÜN DİLİM PASTA YİYEBİLİRSİNİZ “
“Örneğin doğum gününüz var. Bir dilim pasta yemeyecek misiniz? Doğal ki yiyeceksiniz. Şayet siz sağlıklı bir beslenme planına bağlıysanız bu bir dilim pastayı sağlıklı beslenme planınız çok yeterli bir halde tolere edecektir. Fakat siz her gün bir dilim pasta yeme eğilimine girerseniz alışılmış ki orada bir beslenme sorunu vardır, sıhhatsiz beslenme vardır. Şeker ve şekerli besinler hakkındaki yanlış bilgileri ortadan kaldırmak için Gastroenteroloji Diyetisyenliği Derneği olarak ‘seker nedir’ platformunu oluşturduk. Amacımız, şeker hakkında toplumu yanlışsız halde bilgilendirmek. Besinleri güzel ya da berbat, sağlıklı ya da sıhhatsiz diye ayırmak yerine bir bütün olarak bakmak ve her besine beslenme içerisinde yer vermek çok daha sağlıklı bir beslenme yaklaşımı olacaktır.”
Ayrıca şahıslarda sağlıklı olduğunu düşündüğü bir besini çok fazla yeme eğilimi olabileceğine de değinen Baş, “Diyelim ki bir tane mandalinamız var. Bunu tükettiğimizde yaklaşık 50 kalori güç alırız ve kaliteli bir C vitaminidir. Lakin 10 tane mandalina yersek 500 yüz kalori alırız. Ve beden, bu kaloriyi beden ‘mandalinadan mı, baklavadan mı ya da etten mi geldi’ diye ayırma kabiliyetine sahip değildir. Kalori fazla olduğu sürece beden bunu yağ olarak depolamak zorundadır. O yüzden de sağlıklı olarak gördüğümüz bir şeyi çok yemek de aslında sıhhatsiz beslenme alışkanlığı haline geliyor” biçiminde konuştu.
“SOSYAL MEDYADA ÇOK FAZLA BİLGİ KİRLİLİĞİ VAR”
Özellikle beslenme konusunda çok fazla bilgi kirliliği olduğunun altını çizerek şu açıklamalarda bulundu, “Beslenmede ve sıhhatte en büyük sorunumuz aslında bilgi kirliliğidir. Bilhassa görsel ve yazılı medyada ya da toplumsal medyada bireyler uzmanı olmadığı halde birçok bilgiyi yayma eğiliminde olabiliyorlar. Ve tüketici, bu bilginin doğruluğunu ya da yanlışlığını tahlil edemiyor. Bu yüzden herkesin söylediğini hakikat olarak kabul etmek, yalnızca bu Türkiye değil dünyadaki en büyük sıhhat problemidir” dedi.
Örneğin tüm şekerler birebirdir. Beşerler masa şekerini yahut nişasta bazlı şekeri makûs şeker olarak algılayıp, yerine meyve ektresi, bal yahut pekmez koyuyorlar. Halbuki, bunların tümü eklenmiş şekerdir ve birbirlerinden farkları yoktur. Hepsinin 1 gramı 4 kalori güç içerir.
“PSİKOLOJİK OLARAK TIKANIRCASINA YEME BOZUKLUĞU ORTAYA ÇIKIYOR”
İyi ya da makûs besin ayırmanın ruhsal sıkıntılara yol açtığını söyleyen Prof. Dr. Baş, “Kişiler makûs besin kategorisini girenleri bilhassa toplum içerisinde asla tüketmiyor. Ancak zımnî saklı kendi başınayken bu besini tüketmeyi bırakın daha fazla tüketme eğilimine geçiyor. Psikolojide yeme bozukluğuna dair şöyle bir kavram var; ‘tıkanırcasına yeme bozukluğu’. Kişi şiddetle uzak durduğu, sevdiği bir besini belirli bir müddet sonra çok fazla yiyerek aslında olağandan çok daha fazla kalori ve yeme davranışına geçebiliyor. Beslenmeyi yalnızca fizyolojik olarak görmemek gerekiyor. Hem fizyolojik hem sosyolojik hem de ruhsal bir süreçtir. Bu 3 süreci de çok güzel bir formda yönetmek gerekiyor” açıklaması yaptı.
Yorumlar kapalı.