Enflasyonla gayret kapsamında, temmuz toplantısında 25 baz puanlık artışla siyaset faizini yüzde 5,25-5,50 aralığına çıkararak, son 22 yılın tepesine getiren Fed’in, yılın geri kalanında atacağı adımlara ait fazlalaşan belirsizlikler varlık fiyatlarını etkilemeye devam ediyor.
AA’da yer alan habere nazaran, analistler, ABD’de gelecek hafta açıklanacak olan enflasyon bilgilerinin, bankanın gelecek süreçte nasıl bir yol izleyeceğine dair yatırımcılara ışık tutabileceğini söyledi.
Bir müddettir Fed’in 2023 sonuna kadar faiz artırmayacağına yönelik iddiaların öne çıkmasının akabinde hizmet kesimine ait açıklanan dataların beklentilerden uygun gelmesiyle bankanın sıkılaştırıcı para siyasetine devam edebileceğine dair beklentiler güç kazandı.
Analistler, güç fiyatlarında da son periyotta yaşanan artışların enflasyonun canlı kalmasına sebep olabileceği ve güçlü istihdam piyasasının da Banka’nın potansiyel faiz artışı muhtaçlığını artırabileceğini lisana getirdi.
Belirsizlik arttı
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül toplantısında siyaset faizini sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını aktaran analistler, bankanın kasımdaki toplantıda ise 25 baz puan faiz artırma ihtimalinin yüzde 44’e çıkarak belirsizliğin arttığına işaret ettiğini bildirdi.
Analistler, son devirde iş gücü piyasasına ait açıklanan bilgilerin akabinde istihdam piyasasını yumuşatmanın Fed’in enflasyonla çaba programı kapsamında kritik kıymet kazanabileceğini söz etti.
Fed yetkililerinin gelecek periyot siyasetlere ait kelamla yönlendirmeleri de yatırımcıların odağında bulunurken, New York Fed Lideri John Williams, gelecek yıl işsizlik oranının artmasını ve yüzde 4’ün üzerine yükselmesini beklediğini kaydetti.
Chicago Fed Lideri Austan Golsbee, “Tartışmalarımızın, faiz oranlarının ne kadar yükselmesi gerektiğiyle ilgili olmayacağı bir periyoda süratle yaklaşıyoruz” tabirlerini kullandı.
Fed İdare Konseyi Üyesi Christopher Waller ise faiz artışlarında sona gelinip gelinmediğini söylemek için daha fazla dataya gereksinim duyduğunu belirterek, bir faiz artırımının daha ekonomiyi resesyona sokmasının pek mümkün görünmediğini lisana getirdi.
Ayrıca geçen hafta, Fed, ülkedeki ekonomik aktivitenin mevcut durumuna ait değerlendirmeleri içeren “Bej Kitap” raporunu yayımladı. Raporda, temmuz ve ağustos aylarında ekonomik büyümenin “ılımlı” olduğu ve ülke genelinde istihdam artışının yavaşladığı kaydedildi.
Öte yandan, Rusya ve Suudi Arabistan petrol üretim ve ihracat kesintisini yıl sonuna kadar uzattığını açıkladı.
Bent petroldün varil fiyatında bir yılın en yüksek kapanışı
Bu gelişmenin akabinde yükselişi ivme kazanan Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 1,6 artışla 90,2 dolardan tamamlayarak, Kasım 2022’den bu yana en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi.
Yükseliş eğilimini üst üste 8. haftaya taşıyan dolar endeksi, haftayı yüzde 0,8 yükselişle 105,1 düzeyinden tamamlayarak, yaklaşık son 7 ayın en güçlü haftalık kapanışını yaptı.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yaklaşık 7 baz puan artışla 4,26’dan tamamlarken, fazlalaşan tahvil getirileri ve doların kıymet kazanmaya devam etmesiyle altının ons fiyatı ise yüzde 1,1 düşüşle haftayı 1.919,2 dolardan tamamladı.
New York borsaları negatif bir seyir izledi
ABD’de hisse piyasaları, Fed’in faiz artırımlarına devam edebileceği telaşıyla negatif bir seyir izlerken, gelecek hafta ülkede açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yatırımcıların odağında bulunacak.
Analistler, hisse piyasalarında Fed’in şahin adımlarına devam edebileceği beklentilerinin güçlenmesiyle risk iştahının düştüğünü belirterek, gelecek hafta ülkede açıklanacak enflasyon datalarının oynaklığı artırabileceğini söyledi.
Geçen hafta ABD’de açıklanan datalara nazaran, Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 54,5 ile beklentileri aşarak, hizmet bölümünde üst üste 8. ayda büyümeye işaret etti.
Ülkede birinci defa işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı 216 bine gerileyerek piyasa iddialarının altında gerçekleşirken, şubat ayından bu yana en düşük düzeyini de kaydetmiş oldu.
ABD’de mortgage (konut kredisi) müracaatları ise faiz oranlarındaki gerilemeye karşın geçen hafta Aralık 1996’dan bu yana kaydedilen en düşük düzeye indi.
Ayrıca, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) da ülkede bankacılık kesiminin karının, bu yılın ikinci çeyreğinde bir evvelki çeyreğe kıyasla yüzde 11,3 azaldığını bildirdi.
Öte yandan, Çin hükümetinin kamu çalışanlarının iPhone kullanmalarını yasakladığına ait haber akışının akabinde Nasdaq endeksinde süreç gören Apple’ın pay fiyatı, haftayı yüzde 6 azalışla tamamladı. Haber sonrası şirketin piyasa kıymeti 200 milyar dolar kayba uğradı.
ABD ile Çin ortasındaki tansiyonlara karşın Apple, Çin’de akıllı telefon satışlarında yüzde 22 ile en büyük hisseye sahip.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta, New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 1,24, Dow Jones endeksi yüzde 0,75 ve Nasdaq endeksi de yüzde 1,93 azalışla haftayı tamamladı.
11 Eylül ile başlayan haftanın data takviminde, çarşamba günü enflasyon, perşembe günü perakende satışlar, haftalık işsizlik müracaatları ve ÜFE, cuma günü New York Fed imalat endeksi, sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı Michigan Tüketici İtimat Endeksi bilgileri takip edilecek.
Yabancı kuruluşlardan Türkiye’nin iktisat siyasetlerine destek
Yurt içinde geçen hafta yükseliş eğiliminde hareket ederek global hisse piyasalardan müspet ayrışan BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 3,34 artışla 8.325,30 puandan tamamlayarak, tüm vakitlerin en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek düzey rekorunu da 8.398,44 puana taşıdı.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez’in müddet gelen 17 milyar dolarlık programa ek olarak, üç yıl içinde Dünya Bankası İdare Heyeti’ne 18 milyar dolarlık yeni operasyonlar hazırlamayı ve sunmayı öngördüklerini açıklamasıyla Borsa İstanbul’da risk iştahı arttı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in, Türkiye’nin son devirde klâsik iktisat siyasetlerine dönüşünü, daha güçlü bir kredi notu açısından olumlu kıymetlendirdikleri ve yatırımcılara gönderdiği bilgi notundan: “Artık risk/ödül istikrarının direkt TL alımdan yana olduğunu düşünüyoruz” sözlerini kullanmaları da ilgili yükselişte tesirli olan gelişmelerden biri oldu.
Dün akşam, memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “B” olarak teyit ederken, not görünümünü 2 yıl sonra “negatif”ten “durağan”a çıkardı.
Kuruluştan yapılan açıklamada, görünümün “durağan”a revize edilmesinin kısa vadeli makrofinansal istikrar risklerini azaltan ve ödemeler istikrarı baskılarını hafifleten daha klasik ve dengeli bir siyaset bileşimine dönüşü yansıttığı vurgulandı.
TCMB’nin siyaset faizini 2023 yılı sonuna kadar yüzde 35’e çıkaracağının ve 2024’te de bu düzeyde tutacağının kestirim edildiği açıklamada, para siyaseti sıkılaştırmasının gelecekteki suratı ve müddeti konusunda yüksek seviyede belirsizlik olduğu sav edildi.
OVP’nin etkileri
Öte yandan, Türkiye iktisadının 3 yıllık maksat ve siyasetlerinin yer aldığı Orta Vadeli Program’ın (OVP) onaylanmasına ait Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’nin yinelenmiş sayısında yayımlandı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca hazırlanan ve 2024-2026 periyodunu kapsayan OVP ile temel ekonomik büyüklükler ve amaçlar belirlendi.
Buna nazaran, büyüme için bu yıl gerçekleşme kestirimi yüzde 4,4 oldu. İktisadın 2024’te yüzde 4, 2025’te yüzde 4,5, 2026’da yüzde 5 büyüyeceği öngörüldü.
Ayrıca, Sermaye Piyasası Konseyi (SPK), Hat-San Gemi İnşaa Bakım Tamir Deniz Nakliyat Sanayi ve Ticaret AŞ’nin 22,60 liradan, Reeder Teknoloji Sanayi ve Ticaret AŞ’nin 9,30 liradan ve Adra Gayrimenkul Yatırım İştiraki AŞ’nin 22,66 liradan birinci halka arzını onayladığını duyurdu.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ise eksik doküman ya da bağımsız kontrol beyanı ile ilgili usulsüzlükleri gideren şirketlerin kredi kısıtlamasını kaldırma kararı aldı.
Karara nazaran, döviz durumundan ötürü kredi alamayan şirketler, YP durumunu limitin altına düşürmeyi taahhüt ederse kredi kullanabilecek.
Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,4 üzerinde 26,8498’ten tamamladı.
Geçen hafta yurt içinde açıklanan bilgilere nazaran ağustosta TÜFE yıllık bazda yüzde 58,94 artışla beklentileri aşarken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplam rezervleri de 1 Eylül haftasında 120 milyar 624 milyon dolara ulaşırken, yükseliş eğilimi üst üste 12’nci haftaya taşındı.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 8.300 ve 8.200 düzeylerinin takviye, 8.400 ve 8.500 puanın ise direnç olarak öne çıkabileceğini söz etti.
Gelecek hafta yurt içinde, pazartesi günü sanayi üretimi, iş gücü istatistikleri ve ödemeler istikrarı, salı günü, inşaat maliyet endeksi, perakende satışlar ve ciro endeksleri, perşembe günü özel dalın yurt dışından sağladığı kredi borcu, cuma günü ise kısa vadeli dış borç istatistikleri, tarım ÜFE ve TCMB’nin Piyasa İştirakçileri Anketi bilgileri takip edilecek.
|
Avrupa borsalarında İngiltere hariç negatif seyir öne çıktı Avrupa borsalarında da geçen hafta İngiltere hariç, satış yüklü bir seyir öne çıkarken, gelecek hafta için dikkatler ECB’nin faiz kararının yanı sıra karar sonrası ECB Lideri Christine Lagarde’ın yapacağı konuşmaya çevrildi. Analistler, Avrupa’da enflasyon ve resesyon ikileminin varlığını muhafazaya sürdürdüğünü belirterek, son devirde bölgede açıklanan bilgilerin karışık sinyaller verdiğini lisana getirdi. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, ECB’nin faizi sabit bırakma ihtimalinin ağır bastığını aktaran analistler, karar sonrası piyasalarda oynaklığın artabileceğini vurguladı. Açıklanan bilgilere nazaran, Avro Bölgesi’nde bileşik PMI, ağustosta 46,7’ye inerek, son 33 ayın en düşük düzeyini görürken, bölgede Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), temmuzda aylık bazda yüzde 0,5 beklentiler doğrultusunda geriledi. Geçen hafta Londra’da Avrupa İktisadı ve Finans Merkezi tarafından düzenlenen seminerde konuşan Lagarde, yalnızca enflasyonu düşürmek için kararlı adımlar atmak değil, tıpkı vakitte orta vadeli enflasyon beklentilerinin süreç boyunca sabit kalmasını sağlamak için tesirli bir biçimde irtibat kurmanın da çok değerli olduğunu kaydetti. Banka yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri de yatırımcıların odağında. ECB İdare Konseyi üyeleri “şahin” tonlu açıklamalar yaparken, Klaas Knot, para piyasalarında eylül toplantısına dair fiyatlamalarda faiz artış ihtimalinin hafife alındığını düşündüğünü aktardı. ECB Üyesi Peter Kazimir de enflasyonun inatçı bir biçimde yüksek kaldığını ve hedeflenen yüzde 2’lik düzeyin epey üzerinde olduğunu vurguladı. Ayrıca, İngiliz Parlamentosu’nda Hazine Komitesi üyelerinin İngiliz iktisadının görünümüne ve bankanın siyasetlerine ait sorularını yanıtlayan İngiltere Merkez Bankası (BoE) Lideri Andrew Bailey, ülkede enflasyonun bu yılın sonunda değerli ölçüde düşmesinin beklendiğini, mevcut faiz oranlarının halihazırda “döngünün doruğuna çok daha yakın” durumda olduğunu söyledi. Söz konusu gelişmelerle geçen hafta Almanya’da DAX endeksi de yüzde 0,63, , Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,77 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,46 kıymet kaybederken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,18 artış kaydetti. Gelecek hafta salı günü İngiltere’de işsizlik oranı, Almanya ve Avro Bölgesi’nde Zew beklenti endeksleri, çarşamba günü İngiltere’de büyüme, sanayi üretimi, dış ticaret açığı, Avro Bölge’sinde sanayi üretimi, perşembe günü ECB faiz kararı ve Lagarde’ın konuşması, cuma günü ise Avro Bölgesi’nde dış ticaret fazlası dataları takip edilecek. Asya borsaları da negatif bir seyir izledi Çin’de açıklanan datalardan ekonomik aktiviteye dair olumsuz sinyaller alınmasının akabinde petrol fiyatlarındaki yükselişin de ekonomiyi negatif tarafta etkileyeceği beklentileriyle bölge genelinde risk algısı arttı. Gelecek hafta dikkatler Asya genelinde sanayi üretimi bilgilerine çevrildi. Ülke iktisadına dair fazlalaşan kaygılarla dolar/yuan paritesi haftayı yüzde 1,1 yükselişle 7,3434 düzeyinden tamamladı. Parite, yuandaki paha kaybıyla yaklaşık son 16 yılın doruğunda seyrediyor. Öte yandan, Çin’in döviz rezerv varlıklarının ağustos sonunda geçen aya nazaran yaklaşık 44 milyar dolar azalarak 3,16 trilyon dolara düştüğü bildirildi. Ülkede, açıklanan bilgilere nazaran, ithalat ve ihracat sayılarındaki düşüş beklenenden az olsa da dış ticaret fazlası 68,4 milyar dolarla beklentilerin altında kaldı. Öte yandan, ABD Ticaret Temsilciliği (USTR), Çin’den ithal edilen 352 eser kalemiyle Kovid-19 ile ilgili 77 esere uyguladığı gümrük vergisi muafiyetini 31 Aralık’a kadar uzattığını duyurdu. Çin’in borç krizindeki gayrimenkul şirketi Country Garden ise vadesi gelen iki yurt dışı borç tahvilinin 22,5 milyon dolarlık faiz ödemesini “hoşgörü süresi” bitmeden yaparak temerrüde düşmekten son anda kurtuldu. Japonya’da açıklanan bilgilere nazaran ise 2. çeyrekte gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) yıllık yüzde 4,8 ile beklentilerin altında kaldı. Datanın akabinde bölge genelinde satış baskısının arttığı görüldü. Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,53, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,98, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,63 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,16 kıymet kaybetti. 11 Eylül ile başlayan haftada, perşembe günü Japonya’da sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı, cuma günü ise Çin’de sanayi üretimi, işsizlik oranı ve perakende satışlar bilgileri takip edilecek. |
Yorumlar kapalı.