Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Körfez çeşidi kapsamında beraberindeki devlet yetkilileri ve iş insanlarından oluşan heyetle Cidde, Doha ve Abu Dabi’yi ziyaret etti.
Karşılıklı olarak en üst seviyede gerçekleşen ziyaretlerde yatırımdan endüstriye, savunmadan sıhhate, yenilenebilir güçten uzay sanayisine birçok alanda 18 mutabakat ve bir ortak bildiri imzalandı.
Bunlardan en kıymetlileri Suudi Arabistan’a Bayraktar AKINCI TİHA ihracına yönelik muahede ve Türkiye ile BAE ortasında 50,7 milyar dolarlık anlaşma imzalanması oldu.
‘ABD’nin Afganistan’dan çekilme süreci Körfez’i Türkiye ile işbirliği yapmaya istekli hale getirdi’
Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi Memleketler arası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Kireçci, Körfez ülkeleri ile Türkiye ortasında yaşanan son süreci şöyle anlattı:
“Arap Baharı sürecinde başlayan periyotta Türkiye’nin halk hareketlerine takviye vermesi kimi Körfez ülkelerini rahatsız etmişti. Türkiye’nin buradaki tavrı biraz da abartılı olarak okundu. Körfez ülkeleri bu sürecin bir konusu olmamakla birlikte Suriye ve Kuzey Afrika ülkelerindeki hareketler için Türkiye’nin yaklaşımı halkların iradesinin bir formülle idareye yansımasıydı. Bu biraz abartılarak anlatılınca münasebetlerin gerilmesine sebep oldu. Bağların tamir edilme süreci de son iki yılı aşkın müddettir devam ediyor. Burada pik noktası da 2017 yılında Katar’a uygulanan blokaj ve Türkiye’nin Katar’a takviyesi oldu. Bu tansiyonu bir tık daha ileriye taşıdı lakin sonra Türkiye’nin adımları, oradan gelen olumlu iletiler, bilhassa ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecinde yaşananlar Körfez’i de Türkiye ile işbirliği yapmaya istekli hale getirdi.”
‘Ekonomik mutabakatların ileri noktalara taşındığını eminim önümüzdeki aylarda göreceğiz’
“Bazıları bağlantıların düzeltilmesinin ve bu ziyaretlerin tek nedeninin ekonomik olduğunu söylüyorlar” diye mühlet gelen Kireçci, “Tek neden bu olamaz. Zira Körfez ülkeleri Avrupa’ya Amerika’ya Asya’ya dünyanın her yerine yatırım yapıyorlar. Neden Türkiye de bunların ortasında olmasın. Lakin burada bir de politik bir gereklilik de var bunun da altını çizmek lazım. Türkiye müttefiki olduğu ülkelere her vakit takviye olan bir ülke, bunu Katar’da gösterdi. Bu manada değerli bir oyuncu olarak Türkiye’nin hem Ortadoğu’da hem Kafkasya’da kıymetinin arttığını da vurgulamak gerekiyor. Bu yalnızca politik ya da yalnızca ekonomik bir angajman değil ancak politik yumuşamadan sonra ekonomik angajmanın gelmesi zati beklenen bir şeydi. Bu ülkelerin önderleri yahut temsilcileri Cumhurbaşkanı Erdoğan son seçimi kazandıktan sonra yapılan merasime katıldılar. Münasebetiyle bu bir iade-i ziyaret boyutunda kıymetlendirilebilir. Burada ekonomik mutabakatlar da yapılıyor bunun daha ileri noktalara taşındığını eminim önümüzdeki aylarda göreceğiz” diye de ekledi.
‘Rusya ile de ABD ile de işbirliğini sürdürmeye çaba eden bir ülkeyiz’
Suudi Arabistan ve Türkiye ortasında İslam dünyasına liderlik konusundaki tartışmalara değinen Prof. Dr. Kireçci, “Gerilimin devam edeceğini düşünmüyorum. Tam bilakis nerelerde işbirliği yapılabilir arayışı içinde olan iki taraf var” diyerek şöyle devam etti:
“Çünkü global ölçekteki ve iktisattaki belirsizlikler, bilhassa pandemi sonrası yaşanan krizler, Ukrayna savaşı da dünyaya gösterdi ki ikili ve bölgesel ittifaklar çok kıymetli hale gelebiliyor. Türkiye bundan sonraki dış siyaset arayışlarında da eminim daha çok işbirliği isteyen taraf olacaktır. Bu ister politik, ister kültürel ister askeri ister de ekonomik olsun. Batı ile de emsal bir süreci yaşıyoruz. Burada yalnızca Körfez ile yaşanan kahırlar giderildi, Körfez iktisadı yatırım yapacak değil Cumhurbaşkanımız Avrupa’ya olan tekliflerini de son NATO doruğunda lisana getirdi. AB üyelik sürecinin de tekrar canlandırılması gerektiğini o platformda aktardı. Hasebiyle buna tek istikametli bakmamak gerekiyor. Tıpkı vakitte da Rusya ile de ABD ile de işbirliğini sürdürmeye çaba eden bir ülkeyiz.”
‘Sadece Türkiye’nin değil bütün etraf ülkelerinin de işine gelir’
Körfez ile münasebetlerin üst düzeye çıkarılmasının bölgesel manada ne üzere katkıları olabileceğini de kıymetlendiren Kireçci, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin İsrail ile konuşması Filistin’in her vakit daha çok işine gelir. Zira konuşmadığınız ülkede tesir de üretemezsiniz. Bu manada İbrahim Muahedeleri ile hedeflenen gerçekleşmediğini de görüyoruz. En azından beklenen düzeyde gerçekleşmedi. Türkiye ve İsrail’in işbirliğini sürdürmesi bölgede yaşanan tansiyonları de azaltacaktır. Öte yandan Doğu Akdeniz’deki güç yatakları konusunda bir boru çizgisi problemi var. Şayet İsrail ve Mısır’da argüman edildiği kadar büyük gaz yatakları varsa bunların Avrupa’ya aktarılması konusunda en uygun yolu Türkiye’de mevcut olan boru çizgilerinin kullanılmasıdır. Bu manada da Türkiye rastgele bir şeyi rastgele bir şeyin bedeli olarak düşünmeden çoklu işbirliklerine açık bir ülke. Zati 2010’lu yılların başından beri Türkiye’nin Batı ile münasebetlerinde vurguladığı şey de bu. Türkiye bir güç hub’ı olsun, bu hem Rusya’nın Batı ile olan ilgilerine katkıda bulunur hem Türkiye’nin Avrupa ile olan münasebetlerine katkıda bulunur hem de Ortadoğu’yu daha sakinleştirir, barışa ve gelişmeye odaklı hale getirir. Bunu altyapılarında Türkiye, Rusya ile olan kısımlarını tamamlıyor, artık tahminen bunun İsrail ile olan kısımlarını vurgulamak isteyebilir. Şayet Doğu Akdeniz’de birtakım kaynaklar varsa KKTC’nin de ortak olduğu bir formülle Türkiye bunların dünya piyasalarına arzı konusunda her vakit işbirliğine açıktır. Siyasi, jeopolitik ve ekonomik kuralların olumlu hale gelmesi yalnızca Türkiye’nin değil bütün etraf ülkelerinin de işine gelir.”
Yorumlar kapalı.