Sifilis ya da yaygın ismiyle frengi, bilinen en eski cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biri. Bir vakitler azaldığı düşünülen bu hastalık, telaş verici bir süratle tırmanarak tekrar gündeme geldi.
Frengi, 1490’lardaki birinci kayıtlardan bu yana genelde yabancılara atfedilen pek çok isimle anılmış: “Fransız hastalığı”, “Napoliten hastalığı”, “Polonya hastalığı” vb.
“Büyük taklitçi” ismi ise kalıcı hale gelmiş; çünkü frengi öteki enfeksiyonları taklit etmede usta ve birinci belirtiler kolaylıkla gözden kaçırılabiliyor. Tedavi edilmezse önemli sonuçlara yol açabiliyor.
ABD’de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) ait en son bilgiler Nisan ayına ilişkin.
Bu bilgilere nazaran en büyük artışı frengi olayları gösterdi ve 2020-21 yılları ortasında hadiseler %32 artarak 70 yıl içinde kayda geçen en yüksek hadise sayısına ulaştı.
Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi (CDC), salgının yavaşlama belirtisi göstermediği ihtarında bulundu.
CDC hastalıktaki bu ani artışa neden olan birtakım “endişe verici” yeni eğilimlere işaret ediyor.
Konjenital (doğuştan) sifilis, annenin enfeksiyonu hamilelik sırasında çoklukla partnerinden kaptıktan sonra çocuğuna geçirmesi durumuna deniyor. Hastalık meyyit doğumlara, bebek vefatlarına ve hayat uzunluğu süren sıhhat sıkıntılarına neden olabiliyor. ABD’de 2020-21 yılları ortasında bu hadiseler %32 oranında keskin bir formda arttı.
Bu durum birçok sıhhat uzmanını şaşırttı.
CDC’nin cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemeden sorumlu yetkilisi Leandro Mena, “15-20 yıl evvel frengiyi ortadan kaldırmanın eşiğinde olduğumuzu düşünüyorduk” diyor. Frengi oranlarını “son 20 yıldır görmediğimiz oranlar” diye nitelendiriyor.
Bu yalnızca ABD’ye has değil. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) bilgilerine nazaran 2020 yılında global çapta 7,1 milyon yeni frengi olayı görüldü. İngiltere’de 2022 yılında frengi olayları 1948’den bu yana görülen en yüksek düzeye ulaştı. CYBE alanındaki çalışmalarıyla bilinen STI Vakfı datalarına nazaran 2020-21 yılları ortasında yüzde 8,4 arttı.
Vakalardaki artış, ön saflarda hizmet veren sıhhat çalışanlarının aşina olduğu bir durum.
Enfeksiyona Treponema pallidum ismi verilen bir bakteri neden oluyor ve semptomlar dört etaba ayrılıyor. En erken devir, temas yerinde ağrısız bir yara yahut döküntü ile ortaya çıkıyor. Kas içi penisilin uygulamanın enfeksiyonu tedavi etmenin en tesirli yolu olduğu düşünülüyor. Lakin frengi tedavi edilmezse uzun vadede nörolojik ve kardiyovasküler (kalp ve damar) hastalıklara yol açabiliyor.
Türkiye’de en büyük artış sifiliste
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) datalarına nazaran 30’dan fazla bakteri, mantar, virüs ve parazit cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yol açıyor.
WHO’nun 2020 varsayımlarına nazaran, her yıl 374 milyon yeni olayda tedavi edilebilir dört enfeksiyondan birine (klamidya, gonora, sifilis, trikomoniyaz) rastlanıyor.
Bunların 129 milyonu klamidya, 82 milyonu gonore, 7.1 milyonu sifilis ve 156 milyonu trikomoniyaz.
Sağlık Bakanlığı bilgilerine nazaran Türkiye’de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) ortasında en fazla sifilise rastlanıyor.
Sifilis olayları 2012’den bu yana süratli artış gösterdi. 2012’de 281’e kadar düşen olay sayısı 2022’de 3533’e yükseldi.
2022’de CYBE’ler ortasında 133 gonore, 31 klamidya, 2971 HIV-AIDS olayı kayda geçti.
Yorumlar kapalı.