Emperyalist, gerici ve faşist bir darbe olan 12 Eylül’ün bugün 43. yıldönümü. Devrin Genelkurmay Lideri Kenan Cihan öncülüğünde yapılan 12 Eylül 1980 askeri darbesinin tesiri hâlâ sürüyor. 12 Eylül idam, insan hakları ihlalleri ve berbat muamelelerle hatırlanmaya devam ediyor.
12 Eylül sonrası 650 bin kişi gözaltına alındı, 171 kişi azapla öldürüldü, 14 kişi cezaevlerinde açlık grevlerinde hayatını yitirdi lakin cuntacılar yargılanmadı.
En ağır azapların uygulandığı yer, 34 tutuklunun öldürüldüğü Diyarbakır Cezaevi oldu. Askeri mahkemelerde açılan 210 bin davada, 230 bin kişi yargılandı. 7 bin kişi hakkında idam istenirken haklarında ceza verilenlerden 50’si idam edildi. Darbe öncesinde bir askeri inzibat erini öldürdüğü teziyle karar giyen 17 yaşındaki Erdal Eren, 19 Mart 1980’de idama mahkûm edildi. Kenan Evren’in, Eren için söylediği “Asmayalım da besleyelim mi?” kelamı ise hafızalardan silinmedi.
‘ÖNAYAK OLDULAR’
Erdal Eren’in avukatı İsmail Sami Çakmak ise AKP iktidarının temelinin 12 Eylül 1980 darbesiyle bir arada atıldığını söz etti. Kelam konusu darbenin birçok insan hakkı ihaline neden olduğunu söyleyen Çakmak, “Bugünkü iktidarın tabanı o tarihte atıldı. 12 Eylül idaresi ülke topraklarını satmadı lakin satılmasının önünü açtı. Bugün Türkiye’yi tarikatlar ve cemaatler yönetiyor. Bunun önünü açan şey 12 Eylül darbesidir. Bugün iktidar dahi anayasayı ve hukuku tanımıyor” dedi.
‘ERDAL EREN UNUTULMADI’
Erdal Eren’in idamına ait de bilgi veren Çakmak, şunları söyledi: “Eren’in idamı başlı başına bir öç almaydı. Eren aktif bir yargılamadan geçmeden idam edildi. Erdal’ı idam etmeye getirirlerken dahi dövdüler. Buna göz yuman ve Erdal’ın asılmasına neden olan avukatlardan, yargıca ve savcısına kadar herkes hatalı. Asılmadan evvel ailesine bir mektup yazmak istedi. Müsaade verdiler. Mektubu yazdı ve bize vermek istedi. Fakat mektubun bize verilmesine müsaade vermediler. ‘Biz ailene veririz’ dediler. Söylenenlere inanmayan bir tabir takınarak ‘Gerçekten verir misiniz’ diye sordu. O an gözümün önünden gitmiyor. Daha sonra çocuğu idam ettiler. Onu idam etmekle halkın niyetlerini engellemeyi düşündüler lakin Erdal Eren hâlâ unutulmadı.”
‘CUMHURİYET OKUMAK İÇİN AÇLIK GREVİ YAPTIK’
Dönemin şahitleri kelam konusu darbenin amacını ve sonucunu Cumhuriyet’e anlattı. Türkiye Devrimci Komünist Partisi Merkez Komite üyesi Gökalp Eren (74) 12 Eylül’de tutuklananlar ortasındaydı. İlerici herkesin bir bir tutuklandığını tabir eden Eren, yaşadıklarını şöyle anlattı: “Darbe olduktan yaklaşık altı ay sonra İstanbul’da yakalandım. Beni Sirkeci’deki Sansaryan Han’ına götürüp azap yaptılar. Ayak parmaklarımın postalları altında paramparça olduğunu hatırlıyorum. Sirkeci’de bir hafta kaldıktan sonra siyasi hatalıların götürüldüğü ve asıl azabın merkezi olan Gayrettepe’ye gönderildim. Burada da bana elektrik verip falakaya yatırdılar. Birçok azaplara maruz kaldım. 90 gün de Gayrettepe’deki şubede tutulduktan sonra Üsküdar’daki Selimiye Kışlası’na götürüldük. Burada da azaplar devam etti ve birçok insan sakat kaldı. Sonra da Metris Cezaevi’ne götürüldük. Orada ne gazeteye ulaşabiliyorduk ne de mektuba. Avukatlarımızla görüşmemize müsaade vermiyorlardı. Haklarımız için açlık grevine başladık. 20 günlük grevden sonra görüşe müsaade ve birkaç gazete verdiler. Fakat ortalarında Cumhuriyet gazetesi yoktu. Cumhuriyet okuyabilmek için en az 2-3 kere açlık grevi daha yaptık.”
Eren, “Sağmalcılar özel tip cezaevine de gönderildim. Orası hücre tipi hapishaneler. Bizim hücrelerimiz hiç açılmıyordu. Bu cezaevinde tek tip elbise giymeyi reddettiğimiz için havalandırma ve görüş yasağı aldık. Sadece iki kez mahkemeye götürüldüm. Kıyafetlerimizi soyup iç çamaşırıyla mahkemeye çıkarıldık. Yargıç da bizi ‘adaba aykırı’ bulduğu için mahkemeden attı. Cunta kendince bir karar alarak ‘Mahkemeden iki sefer atılan savunma hakkını kaybeder’ diye bir husus çıkarmıştı. Savunma hakkımızı elimizden almak için bu formda uygulamalara başvurdular. Mahkemeden atıldıktan sonra cezaevi idaresi aracılığıyla yazılı savunma yaptık sonra da ceza aldık. O darbeyi yapan generaller Cumhuriyete karşı NATO’cu ve islamcı gerici bir kadro insanlardı. Ordu içerisindeki bütün laik, ilerici, demokrat, çağdaş subayların hepsini tasfiye ettiler” tabirlerini kullandı.
Yorumlar kapalı.